Mâverdî’de Toplumsal Gelişme Modeli

Authors : Zeynel Abidin Kılınç

Pages : 184-197

Doi:10.54429/seyad.1587335

View : 34 | Download : 43

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumsal gelişme, bir toplumun tüm beşeri ihtiyaçlarının mümkün olduğunca yüksek düzeyde ve nitelikli biçimde karşılanabilmesini amaçlar. Avrupa’da ticaret devrimi ile başlayıp sanayi devrimi ile ivme kazanan Batı modernleşmesini açıklamak ve onları taklit etmek durumunda kalan Batılı olmayan ülkelere de bir tür rehberlik yapması için modernleşme modelleri geliştirilmiştir. Toplumsal gelişme sadece modern dönemde değil modern öncesi dönemde de toplumların temel sorunlarından birisi olmuştur. Gerek devletin güçlü olması gerekse toplumun refaha kavuşması toplumsal gelişmeye bağlı olduğu için bu alanda antik dönemden itibaren filozoflar ve devlet adamları bu konuyla ilgili görüşlerini ortaya koymuşlardır. Geleneksel İslam toplumunda da modernleşme dönemine kadar kendine özgü bir toplumsal gelişme anlayışı mevcuttur. Literatürde yaygın şekliyle Siyasetnâme olarak bilinen eserlerde gerek devletin güçlü olabilmesi gerekse toplumun huzur ve refahı, toplumsal gelişme ile doğrudan ilişkili görülmüştür. Bu çalışmada Abbasiler döneminde yaşamış olan Mâverdî’nin toplumsal gelişme sorununa yaklaşımı analiz edilmekte ve ana hatları ve varsayımları itibariyle evrensel nitelikte bir toplumsal gelişme modeline sahip olduğu ileri sürülmektedir. Takip eden bölümlerde ilk olarak modern dönemde geliştirilen kültürel ve kurumsal yaklaşımlar aktarıldıktan sonra Mâverdî’nin toplumsal gelişme modeli analiz edilmektedir.
Keywords : Mâverdî, toplumsal gelişme, iyi yönetim, kötü yönetim, insan doğası