Menemen Ovasında Referans Bitki Su İhtiyacı ve Ölçülen Solar Radyasyonun Zamansal Değişimi

Authors : Eser BORA, Mine TEKELİ, Merve ETÖZ

Pages : 65-76

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2015-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :800x600 Normal 0 false false false EN-US X-NONE X-NONE MicrosoftInternetExplorer4 /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normal Tablo"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} İklim değişikliğinin etkisiyle ortalama sıcaklıkların artması ve yağışların azalması beklenen ülkemizde, su kaynaklarındaki kısıtlamanın da artacağı öngörüsüyle, referans bitki su tüketimi ve bitki gelişimine doğrudan etkisi olan solar radyasyonun belirlenmesi ve zamansal değişiminin incelenmesi önem arz etmektedir. Çalışmada yarı kurak iklim özelliğine sahip Menemen Ovasında, günlük referans bitki su tüketimi ve solar radyasyonun zamansal değişimi incelenmiştir. Çalışma, 1965-2014 yıllarını kapsamaktadır. Bir çalışma yılı mevsimsel ve aylık olarak beş döneme (kış, ilkbahar, yaz, sonbahar ve aylık) ayrılmıştır. Beş döneme ayrılan mevsimsel ve aylık referans bitki su tüketimi değerleri FAO Penman-Monteith yöntemine göre hesaplanmıştır.   Zamansal değişimleri, parametrik olmayan Mann-Kendall ve Mann- Whitney U test istatistikleri ile incelenmiştir. Sonuç olarak referans bitki su tüketimi değerlerinde kış aylarında azalan, yaz aylarında artan trend olduğu diğer dönemlerde ise belirgin bir trend olmadığı serilerin durağan olduğu görülmüştür. Solar radyasyon değerlerinde ise, mevsimsel ve aylık bütün dönemlerde trendin artış yönündedir. Mevcut 50 yıllık gözlem değerleri, 1965-1990;1991-2014 yılları arasında anlamlı 25’er yıl olarak 2 gruba ayrılmış olup gruplar arasındaki ortalama ve standart sapmalarındaki değişim araştırılmıştır. Araştırma sonucunda solar radyasyon değerlerinin bütün dönemlerinde ortalama ve standart sapmalarının durağan olmadığı, referans bitki su tüketiminde ise yaz ve kış mevsimleri durağan olmayıp diğer dönemlerin durağan olduğu görülmüştür.
Keywords : FAO Penman Monteith, referans bitki su tüketimi, solar radyasyon, Mann Kendall, Mann Whitney U