Zihinsel hazır oluşun ölçülmesi: ölçek geliştirme çalışması

Authors : Aylin ZEKİOĞLU, Arkun TATAR, Erdi BAHADIR, Ersin AFACAN

Pages : 57-64

Doi:10.1501/Sporm_0000000308

View : 13 | Download : 14

Publication Date : 2017-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Sporda zihinsel hazıroluşun sportif performansa etkisinin olduğu önceki çalışmalarla gösterilmiştir. Türkçe ilgili alan yazında ise sportif performansa yönelik zihinsel hazıroluşu değerlendiren ölçme aracı bulunmamaktadır. Bu çalışmada, ilgili konuların araştırılmasında kullanılmak üzere takım sporu yapan sporcuların zihinsel hazıroluşlarının değerlendirilmesine yönelik bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmacılar tarafından hazırlanan ve 41 maddeden oluşan taslak ölçek 78 kadın, 132 erkek olmak üzere 210 profesyonel takım sporu yapan sporcuya uygulanmıştır. Veri, temel bileşenler analizi, varimax döndürme ile incelenmiş, 0,30`un üstünde yük değeri alan 35 maddenin `Zihinsel Hazırlık`, `Soğukkanlılığı Koruma`, `Korku`, `Motivasyon`, `İlgi` ve `Odaklanma` isimleri verilen altı faktörde toplandığı görülmüştür. Ölçek bu yapısıyla toplam varyansın %46,881’ini açıklamıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonucuna göre alt faktörlü modelin uyum indeksleri çok güçlü olmasa da kabul edilebilir düzeyde elde edilmiştir. Boyutlar arası bağıntılar beklenebilecek düzeyde belirlenmiştir. Bağıntıların, ne boyutlar arasında örtüşme olacak şekilde çok güçlü ne de ilişkisiz denilebilecek düzeyde çok zayıf olmadığı görülmüştür. Ölçeğin bütünü için 0,88, alt boyutlar için ise sırasıyla Zihinsel Hazırlık için 0,85, Soğukkanlılığı Koruma için 0,77, Korku için 0,64, Motivasyon için 0,55, İlgi için 0,48 ve Odaklanma için 0,51 Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Genel toplam puan açısından yapılan grup karşılaştırmalarında, sadece yaş grupları arasında farklılık olduğu görülmüş, 20 yaş ve altında yer alan grubun 26 yaş ve üzeri olanlardan zihinsel hazıroluş açısından daha düşük puan aldıkları belirlenmiştir. Sporcular için geliştirilen yeni form ölçeğin, temel test özelliklerini büyük oranda karşıladığı görülmüştür
Keywords : Zihinsel Hazıroluş Ölçeği, Zihinsel Hazırlık, Soğukkanlılığı Koruma, Korku, Motivasyon, İlgi, Odaklanma