Ahmet Mithat’tan Leyla Erbil’e Türk Edebiyatında ‘Aylak Tipi’nin Kültürel ve Düşünsel Gelişimi

Authors : Abdullah KOÇAL

Pages : 209-226

View : 13 | Download : 15

Publication Date : 2010-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Aylak, belirli bir hedefi olmadan hayatını sürdüren, sorumluluk altına girmeden yaşayan insandır. Hayatı umursamayan, ciddiye almadığı yaşamı keyfince yaşamak için hiçbir kayıt altına girmeyen aylaklara Türk edebiyatında rastlamamız mümkündür. Bu insan tipi, modern Türk edebiyatında ilk defa Tanzimat Dönemi sanatçılarından Ahmet Mithat Efendi tarafından Felâtun Bey ve Râkım Efendi adlı romanda Felâtun karakteriyle işlenmiştir. Temsilcilerinden sadece birinin Felâtun Bey olduğu bu tip, Tanzimat dönemi edebiyatımızda batılılaşmayı yanlış anlamış bireyleri temsil edecek şekilde kurgulanmıştır. O dönemin keyfince yaşayan başıboş mirasyedilerini temsil eden Felâtunlar; felsefi, kültürel ve entelektüel değişim geçirerek Türk edebiyatının modern döneminde de yer almışlardır. Bu değişim sonrası Türk aylakları iyi birer okur sayılabilecek nitelikte, birer hayat felsefesine sahip, gelişen dünyanın en büyük kutbu olan Amerika’yı görmüş, iyi düzeyde İngilizce bilen; ancak tüm bunlara rağmen boş gezmeyi çalışmaya tercih etmiş karakterler olarak karşımıza çıkarlar. Bu çalışmamızın amacı, Türk hikâye ve romanında aylak tipinin Tanzimat döneminden Leyla Erbil’e kadar olan süre içerisinde geçirdiği kültürel değişimin boyutlarını tespit etmektir
Keywords : Türk edebiyatı, aylaklık, kültür, eğitim