Aksu Zindan Mağarası, Bazilikal Planlı ve Trikonkhos Apsisli Manastır Kilisesi Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Doğan DEMİRCİ

Pages : 183-214

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2016-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:`Normal Tablo`; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:``; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:center; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:Calibri; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-fareast-language:EN-US;} Isparta İli Aksu İlçesi’nde yer alan Zindan Mağarası, mağara önündeki mimari ve içerisindeki kalıntılara göre antik dönemlerde bölgenin açık hava tapınağı olarak kullanılmıştır. Mağara önünde Erken Helenistik Dönem’den Selçuklu Dönemi’ne kadar olan süreyi kapsayan buluntular ele geçirilmiştir. Manastır kilisesi, Zindan Mağarası’nın tam karşısında, yakın mesafedeki tepe üzerinde, tepenin kuzey-doğu yönünde uzanmaktadır. Manastır kilisesi, bazilikal planlı, ayaklarla üç nefe ayrılmış, dışarıya çıkıntılı üç apsisli ve narthekslidir. Aynı zamanda Trikonkhos insert ignore into journalissuearticles values(üç yapraklı yonca); apsisli, hemen iki nef, bir naostan oluşmakta, ileride bir atriumu bulunmaktadır. Kilisenin duvarları oldukça tahrip olduğundan duvarlar yıkık durumdadır. Sintrononun sıvalı ve boyalı üç basamağı bulunmaktadır. Naosun içerisinde apsisli şapel bir yer almaktadır. Kalıntılar göstermektedir ki manastır kilisesinin naosu ortasındaki bu tek hacimli şapel muhtemelen geç tarihlidir. Diğer bir deyişle geç tarihlerde kilisenin tahrip olmasının ardından ikinci evrede bir şapel yapılmıştır. Manastır kilisesinin güney duvarlarının iç kısımları geç döneme ait olabilecek bazı fresko kalıntılarıyla dikkati çekmektedir. Sıva üzerindeki boya izlerinden biraz fikir verebilecek durumda olan resimlerden bazılarına burada yer verilmiştir. Ancak bunlardan günümüze bir şey kalmamıştır. Ayrıca, tepe yakınlarında mermer iki küçük sütun parçası bulunmuştur. Bunlardan birisi kazıma üslubuyla yapılmış stilize yapraklar içerisinde gözyaşı damlasına benzer motiflidir. Diğer küçük sütun parçası da buna benzemektedir, ancak çelenk benzeri bir motife sahiptir. Her iki küçük sütun parçasının da boyun kısmında bilezik benzeri paralel ikişer çizgi bulunmaktadır. Likya Bölgesi’nin dini yapı formu üç nefli, trikonkhos apsisli ve ahşap çatılı kiliselerdir. Bu form olasılıkla Mısır gibi güney-doğu Akdeniz’de 6. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Zindan Manastır Kilisesi’nin Likya Bölgesi’ndeki bazilikal planlı, trikonkhos apsisli bazı kiliselerle oldukça benzeştiğinden söz edilebilir.     
Keywords : Bazilikal Plan, Trikonkhos Apsis, Manastır Kilisesi, Fresko, Liturjik Eleman