`MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE KAZIM KARABEKİR PAŞA’NIN ENVER PAŞA HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ VE İSTİHBARAT ÇALIŞMALARI`

Authors : Nevzat ARTUÇ

Pages : 125-138

Doi:10.35237/sufesosbil.559919

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2019-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Milli Mücadele Dönemi’nde Enver Paşa ve arkadaşlarının faaliyetleri ve niyetleri hakkında Kazım Karabekir tarafından verilen bilgiler büyük önem taşımaktadır. Kazım Karabekir, daha önce İttihat ve Terakki Cemiyeti çatısı altında birlikte mücadele ettiği Enver Paşa’yı en iyi tanıyan isimlerin başında yer almaktadır. II. Meşrutiyet Dönemi öncesi Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’nin Manastır şubesini bizzat Enver Paşa ile birlikte kurmuşlardır. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra, birlikte İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin İstanbul teşkilatının kurulmasında mühim rol oynamıştır. Ancak II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Enver Paşa hızla yükselmiş, Kazım Karabekir ise siyasetten mümkün mertebe uzak kalmıştır. Bu tarihten ikili arasındaki fikir ayrılıkları belirgin olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. Dolayısıyla esaslı bir İttihatçı olan Kazım Karabekir’in, bir dönem yakın arkadaşı olan Enver Paşa hakkında yapmış olduğu değerlendirmeler büyük önem arz etmektedir. Kazım Karabekir Paşa, Milli Mücadele sırasında Mustafa Kemal Paşa tarafında yer almış, Birinci Dünya Savaşı’nın başlıca sorumlusu olmakla, Ankara Hükümeti’ni arkadan vurmakla ve hayalcilikle itham ettiği Enver Paşa ve arkadaşlarına karşı açıkça cephe almıştır. Karabekir, bu düşüncelerini ilk kez 5 Mayıs 19 20’de TBMM Riyaseti’ne yazmış olduğu raporda gerekçeleriyle birlikte dile getirmiştir. Konuya ilişkin bir kısım   . Nevzat ARTUÇMEüzerindeki etkileri lacaktır.rlikte Karabekir`açıklanmaya öuhtaç bir konudur.a yer almış, Enver Paşa ve arkada belge, Karabekir’in İstiklal Harbimizde İttihat ve Terakki ve Enver Paşa ile İstiklal Harbimiz adlı eserlerinde yayınlanmıştır. Ancak Karabekir’in Enver Paşa hakkında Mustafa Kemal Paşa’ya gönderdiği ve oldukça katı bir üslupla kaleme aldığı bir kısım raporlar ise bugüne kadar yayınlanmamıştır. Karabekir’in Enver Paşa hakkında mümkün olan en sert tedbirlerin alınmasını isteyen söz konusu raporları oldukça dikkat çekicidir. Karabekir’in eski dava arkadaşı Enver Paşa hakkında bu denli nefret duyguları içerisinde olması tarihçiler açısından elbette açıklanmaya muhtaç bir konudur. Çalışmada söz konusu raporların içeriği ile birlikte Karabekir’in Enver Paşa’ya karşı izlemiş olduğu olumsuz tutumunun nedenleri üzerinde durulacaktır. Bu sayede konu akademik bir bakış açısıyla aydınlatılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Kazım Karabekir, Enver Paşa, Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadele