I.Dünya Savaşı Sonrasında Kudüs’de Uygulanan İskân Politikalarının Mimari Bağlamda İncelenmesi

Authors : Esma KİŞMİROĞLU, Erdem KÖYMEN

Pages : 367-394

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir bölgedeki egemen devletin yürüttüğü politikalar halkın yaşayışlarını şekillendirdiği gibi buna paralel olarak bölgedeki şehirleri ve mimari dokusunu da şekillendirmektedir. Söz konusu bölgede oluşan egemen devletin değişimi durumunda yeni devletin yürüttüğü politikaların da kendi iktidarını sağlamlaştırmaya yönelik olduğu görülür. Değişim süreci bir işgalle gerçekleştirilmeye çalışıldığında ise yürütülen politikalar daha üstü kapalı ancak etkileri daha yoğun olabilmektedir. Çalışmanın konusu ise söz konusu durumlar için kullanılan politika çeşitlerinden biri olan iskân politikaları üzerinedir. Bölge olarak ise üç semavi din için de kutsal kabul edilmiş ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Kudüs şehri seçilmiştir. Kudüs şehrinde I.Dünya Savaşından itibaren yaşanan yönetimsel değişimi meydana getiren ayaklardan olan iskan politikaları çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda I.Dünya Savaşından itibaren değişen egemen gücün bu egemenliğini sağlaması ve yürütmesi için mimari ve kentsel bazda hangi politikları nasıl uyguladığı ve sonuçları incelenmiştir. Kudüs ile ilgili askeri, siyasi, sosyolojik, tarihi, ekonomik, coğrafi alanlarda birçok çalışma mevcuttur. Bu alanlar bir bölgenin toplumsal katmanlarındaki dönüşümün yönlendirici dinamiklerini olşturmaktadır. Makalede bu dinamiklerin ne şekilde temellendirildiği, dayanakları ve uygulama yöntemlerinin mimariyi araç olarak nasıl kullanıldığı açıklanmaya çalışılmıştır. Mimariyi bu konuda araç olarak kullanmak için yaptırım bazında üretilen iskân politikaları ve uygulamalarıyla hâkim gücün, mevcut coğrafyaya nasıl yayıldığı gösterilmiştir. Bu yayılım sırasında mekânsal adaleti hiçe sayan uygulamaların şehri ve mimari dokuyu tahribatı kaçınılmazdır. Bu bağlamda üretilen politikalar ve mimarinin kolonileştirmede aracı olarak kullanılması ilk ve tek olmamakla beraber Kudüs’ün üç semavi din için kutsal kabul edilmesi ve dünya kamoyunundaki önemiyle, bölge seçkin bir örnek özelliği taşır.
Keywords : İskân Politikaları, Kentsel Müdahale, Mekânda Adalet, Kudüs