Grek Mitolojisi ve Sanatında Kadına İlişkin Davranış Modellerinin Yansıtılışı

Authors : Fikret ÖZCAN

Pages : 75-100

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2015-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Grek mitolojisinin başlangıcından itibaren kadın-erkek arasında bir iktidar mücadele söz konusudur, ancak erkekleri ilgilendiren tek şey iktidarın elde tutulmasıdır. Olympos’ta düzenin sağlanmasıyla kadının erkeğe bağımlı olması tescillenmiştir. Hem mitolojide, hem de gerçek yaşamda hâkim görüş, kadınların yerinin ev olduğu ve denetim altında tutulması gerektiğidir. Ancak bakirelere toplumca değer verilir ve genç erkeklere eş değer tutulurlar. Arkaik Dönem sanatının başlangıcıyla birlikte evli kadınlar evde veya evle ilgili alanlarda tasvir edilirler. Doğu sanatının etkisiyle kısa bir süre çıplak tanrıça tasvirlerine rastlanır. Geç Klasik Dönem’e dek çıplak tasvir edilmiş bir kadın ya hetairedir ya da maenaddır. Maenadın doğası, geçerli normlara aykırı olsa da tasvir ediliş biçimi erkek egemen toplum anlayışına uyum sağlar. Sadece Amazonlar alternatif toplum modeli sunduklarından bir tehlike olarak algılanır. Amazonlar hem mitolojide hem de sanat eserlerinde sık tasvir edilirler. Bu yolla toplumda kamu düzeninin tehdit altında olduğu algısı güçlendirilmeye çalışılır. Mitostan Logosa geçişle birlikte kadın üzerine ön yargılar mitoloji çerçevesinde tartışılmaya başlanır. Klasik Dönem Attika mezar stellerinde kadın idealize edilir, evinin egemeni olarak gösterilir. Ancak ne Arkaik Dönem’de, ne de Klasik Dönem’de kadının söz hakkı bulunmaz. İlk kez Hellenistik Dönem’de kadının kendini gerçekleştirme yönünde çabaları olur, ancak bunda da kadınların kısmen erkek rollerini üstlendiği gözlenir.
Keywords : Grek, Mythos, Kadın, Ev, Arkaik, Klasik, Amazon, Sanat