GEMİLERDE YAPAY ZEKÂ KULLANIMI VE BUNA DAİR HUKUKİ SORUNLAR

Authors : Hacı KARA

Pages : 17-51

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2020-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk olarak kara taşıtlarında denenmeye başlanılan ve yapay zekâ sistemiyle insert ignore into journalissuearticles values(artificial intelligence system); kontrol edilen sürücüsüz araçlar deniz ulaşım araçlarında da kullanılmaya başlanmıştır. Nitekim Tesla, Nissan ve Daimler gibi dünyaca bilinen otomobil üreticileri sürücüsüz araçların en geç 2020`ye kadar yaygın bir şekilde kullanılmasını planlamaktadırlar. Denizcilik sektörü içerisinde önemli bir yer teşkil eden deniz taşımacılığı sektörü, bu teknolojik gelişmenin gerisinde kalmayacağını göstermiştir. Gemilerde boyutların gittikçe artması, kullanılan teçhizatın karmaşıklığı ve ileri teknoloji gerektirmesi, kullanılan yakıtın çevreye en az zarar verecek şekle ve yenilenebilir bir enerjiye dönüştürülmesi çabaları, özellikle de deniz kazalarında tüm önlemlere rağmen insan hatalarının olumsuz etkisinin bertaraf edilememesi ve soruna yönelik yapılan çalışmaların da yetersiz kalması teknolojik bu gemilerle ilgili çalışmalara hız kazandırmıştır. Artık dümeni kaptanların değil, yapay zekânın kullandığı gemilerin inşası tasarlanmakta ve hayata geçirilmesi planlanabilmektedir. Buna karşın gemilerde yapay zekâ kullanımı, karşılaşılabilecek birçok sorunun da çözümlenmesi gerekmektedir. Denizde eşya taşımacılığı faaliyetinde, örneğin; denize, yola ve yüke elverişliliğin sağlanması; donatanın ve işletenin sorumluluğunun yeniden belirlenmesi; taşıyanın yüke gelen zıya ve hasar ve gecikme zararlarından sorumluluğu; sorumsuzluk kayıtları ve bu savunmalardan yararlanabilecek kişilerin kapsamının belirlenmesi; sorumluluğun sınırlandırılması; kurtarma faaliyetlerinin icrası, çatma ve müşterek avarya gibi deniz kazalarında sorumluluk gibi temel sorunlara ve bunlarla ilgili sorulara milli ve uluslararası hukukta cevap bulunması gerekmektedir. Bu çalışmada gemilerde yapay zekâ sistemi kullanımı açıklanacak olup, bu gemilerin kullanılmaya başlanmasının mevcut kanuni düzenlemelere etkisi ve özellikle uluslararası sözleşmelerde değişiklik gerekip gerekmeyeceği konusu irdelenecektir. Yapay zekâ sisteminin denizciliğin diğer alanlarında kullanımı ise incelenmeyecektir.
Keywords : Yapay zekâ, insansız otonom gemiler