MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME VE MEVSİMSEL HATA DÜZELTME MODELİ: İTHALAT-İHRACAT VERİLERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Authors :   doç.dr.mehmet MERT, Fatih DEMİR

Pages : 11-24

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma; zaman serilerinde görülen mevsimsellik bileşenine yönelik olarak, mevsimsel bütünleşme ve eşbütünleşme ilişkilerinin tespit edilmesi için kullanılanHylleberg-Engle-Granger-Yoo insert ignore into journalissuearticles values(HEGY); mevsimsel birim kök insert ignore into journalissuearticles values(Hylleberg vd., 1990); ve Engle-Granger-Hylleberg-Lee insert ignore into journalissuearticles values(EGHL); mevsimsel eşbütünleşme insert ignore into journalissuearticles values(Engle vd., 1993); testlerini kapsamaktadır. Önce teorileri aktarılan bu testler, üçer aylık verilerden oluşan 1969:1 – 2014:1 dönemini kapsayan ithalat ve ihracat serileri üzerine uygulanmıştır. Sıfır ve mevsimsel insert ignore into journalissuearticles values(¼ ve ¾); frekanslarda her iki serinin de birim köke sahip oldukları belirlenmiştir. Bu sonuç değişkenler arasında mevsimsel eşbütünleşme ilişkisinin olabileceğini göstermektedir. Uygulanan mevsimsel eşbütünleşme testi sonucu, sıfır frekansta seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin olmadığı saptanmıştır. Mevsimsel frekansta insert ignore into journalissuearticles values(¼ ve ¾); ise bir adet eşbütünleşme vektörü tespit edilmiştir. Eşbütünleşme sonuçları, cari dönemde, ihracatın ithalatı %12, bir gecikmeli ihracatın ise %22 oranında pozitif etkilediklerini göstermiştir. Eşbütünleşme ilişkisinin bulunmasının ardından mevsimsel frekans insert ignore into journalissuearticles values(¼ ve ¾); için oluşturulan mevsimsel hata düzeltme modeli insert ignore into journalissuearticles values(SECM); tahmin edilmiştir. SECM sonuçları değerlendirildiğinde, ithalatta uzun dönem dengesinde yaşanacak sapmaların bir dönemde %30’unun düzeltildiği görülmüştür
Keywords : Mevsimsel Birim Kök, Mevsimsel Eşbütünleşme, Mevsimsel Hata Düzeltme Modeli