TARTIŞILAN BOYUTLARIYLA “HOMO ECONOMICUS”

Authors :   Prof.dr.hüseyin AKYILDIZ

Pages : 29-40

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2008-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik ve neo-klasik iktisadın temel varsayımı olan “homo economicus”, iktisadi yaşamda rasyonel davranan varlık anlamına gelmektedir. Ancak, insan her zaman rasyonel varlık değildir. Bazen davranışı belirleyen ağırlıklı faktör, akıldan ziyade, alışkanlık, taklit ve veya sosyal normlar olabilir. Örneğin, insan çıkardan ziyade, iş birliği eğilimi içerisinde toplum yanlısı davranabilir. Dolayısıyla, “homo economicus” insan davranışını tanımlamakta yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, “homo economicus”un yerine “sınırlı rasyonel davranış” modelleri geliştirilmeye çalışılmaktadır. Bu konuda, White’ın “homo economicus”a önce Dewey’in, daha sonra da Kant’ın ahlak felsefesiyle yeni bir yorum getirme çabası vardır. Bireyi irrasyonel varlık olarak ele alan Hayek ise, rasyonaliteyi rekabet sürecine bağlamaktadır. Bu yaklaşımlar “homo economicus”un yanı sıra alternatif rasyonel davranış modellerinin de yetersiz olduğunu ortaya koymaktadır
Keywords : Rasyonel insan, rasyonel davranış, etik, kişilik, psikolojik varlık, politik varlık