İBN SÎNÂ’DA ŞARTLI KIYASIN YAPISI VE EPİSTEMİK DEĞERİ -BATILI MODERN MANTIKÇILARIN SAVUNULARI BAĞLAMINDA-

Authors : Ayşe ŞAVKLIYILDIZ

Pages : 81-100

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2017-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik mantığın konuları olan kavramlar ve önermelerin öğretilmesindeki amaç, kıyasa zemin hazırlamaktır. Yani, klasik mantığın temeldeki hedefi kıyası oluşturmak, düzenlemek ve tahlil etmektir. Kıyaslar içerdikleri önermelerin yapılarına göre çeşitlere ayrılmaktadır ki, bu çeşitlerden biri de, şartlı kıyaslardır. Aristoteles’in eserlerinde yer vermediği bu kıyas çeşidi, sonraki dönemlerde, özellikle İslam mantığında sıklıkla ele alınmıştır. İslam mantıkçıları arasında konuyu en tafsilatlı şekliyle irdeleyen İbn Sînâ olmuştur. İslam mantığında ele alınan şartlı kıyasların bilgi değeri, yapısal kriterlere insert ignore into journalissuearticles values(kıyasın şekli, öncül türleri ve kiplik); göre incelenmiştir. Batılı modern mantıkçılar ise şartlı kıyasların epistemik değerini farklı ölçütlere göre tespit etmiş ve ona getirilen eleştirileri cevaplamaya çalışmışlardır. Bu makalede İbn Sînâ’nın şartlı kıyası nasıl ele aldığı ve onun formel yapısını nasıl belirlediği araştırılacaktır. Bu bağlamda modern dönem Batılı mantıkçıların görüşleri değerlendirilecek ve bazı Müslüman düşünürler tarafından şartlı kıyasa getirilen eleştirilerin hangi oranda cevaplanabildiği tespit edilmeye çalışılacaktır. 
Keywords : İbn Sînâ, şartlı kıyas, epistemoloji, klasik mantık