Ahlâkın Duygusal Temeli: Kur’ânî Kavramlar Bağlamında Felsefî Bir Analiz

Authors : Muhammet Caner ILGAROĞLU

Pages : 75-91

View : 17 | Download : 15

Publication Date : 2018-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan davranışlarını, olan ve olması gereken açısından ele alan çağdaş bilimsel araştırmalarda üç tür perspektifin insert ignore into journalissuearticles values(natüralist, pragmatist ve toplumsal inşacı); ağırlıkta olduğu görülmektedir. Bu bakış açılarının ortak özelliği, insan davranışlarını salt bilimsel bir araştırma alanı içerisinde ve metafiziksel bir zeminden bağımsız olarak ele almalarıdır. İnsanı, yeryüzündeki sıradan bir canlı gibi düşünen; onu biyolojik varlığına indirgeyip, metafizik yönünü yadsıyan bu yaklaşımlar, Batı felsefesinde metafiziğin, mutlak bilim karşısında yok sayılmasının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Batı felsefesinden mülhem bu yaklaşımların aksine İslam düşüncesi, insanı, herhangi bir varlık olarak görmemekte; onun bilincine, duygularına, ahlâkî özelliklerine ve dolayısıyla metafiziksel niteliğine sürekli vurgu yapmaktadır. Öyle ki İslâm düşüncesinin merkezinde yer alan Kur’ân-ı Kerim, hem duyguları ele alan hem de duyguların nasıl ahlâkî değerlere dönüşebileceği konusunda yol gösteren bunun da ötesinde okuyucusu ile duygusal anlamda bağ kurabilen ilahi bir metindir. Bilgilendirici rehberliği, muhatabının iç dünyasına seslenişi ve son derece etkili üslubuyla insanın hem bilişsel hem duygusal hem de davranışsal insert ignore into journalissuearticles values(amelî); yönünü kavramaktadır. Akıl ve kalp, onda hem ontolojik hem epistemolojik hem de aksiyolojik bir bütünlük olarak sunulmaktadır. Bu çalışma, insanî duyguları ilgili Kur’ân kavramları bağlamında felsefî bir analize ve yorumlamaya tabi tutarak ahlâkî değerlere nasıl kaynaklık ettikleri hususunda orijinal çıkarımlar yapmayı hedeflemektedir.  
Keywords : İslam Felsefesi, İslam Ahlakı, Duygu, Ahlaki Değer, Takva