1053 NUMARALI TEMETTUAT DEFTERİNE GÖRE TANZİMAT DEVRİNDE HOYRAN KAZASININ SOSYO- EKONOMİK DURUMU

Authors : Dilek ŞENKUL, Behset KARACA

Pages : 250-279

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2020-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla birlikte modern, daha eşitlikçi ve adil bir düzen oluşturmak amacıyla Osmanlı Devleti’nde idari, mali, askeri, ekonomik ve sosyal alanda köklü değişimlere gidilmiştir. Devlet, yayınlanan fermanla her köy ve mahalleden kazancı ölçüsünde vergi almıştır. Yeni bir vergi düzenine gidilmesi beraberinde vergi kaynaklarının yeniden tespitini de gündeme getirmiş ve Tanzimat’ın uygulandığı bölgelerde H.1256 insert ignore into journalissuearticles values(M. 1840); ve H. 1260–1261 insert ignore into journalissuearticles values(M. 1844–1845); yıllarında sayımlar yapılmıştır. Sayımın uygulandığı topraklardaki tebaanın emlak, arazi ve hayvanat durumlarının tespiti için yapılan bu sayımlar sonucunda Temettuat defterleri serisi oluşmuştur. Defterlerde bölgedeki ahalinin ismi, lakabı, mesleği, arazisi, hayvanları, ticaret gelirleri, emlak gelirleri ve ödediği vergi hakkında tafsilatlı bilgilere yer verilmiştir. Çalışma konumuz olan Hamid Sancağı Hoyran Kazası’na bağlı köylerin, 1845 yılına ait 1053 numaralı Hoyran Temettuat defteri kapsamında sosyal ve ekonomik durumları değerlendirilmeye çalışılmıştır. Hoyran bu tarihte Hamid iline bağlı bir kaza olup 12 köy ve 2 çiftlikten meydana gelmektedir. Köylerin yekûnunda 459 adet hane kaydının yapıldığı tespit edilmiş olup gayrimüslim nüfus kaydına rastlanmamıştır. Hoyran köylerinde diğer Osmanlı Devleti köy yerleşim yerlerinde olduğu gibi ziraat ve hayvancılık yaygın olan meslek gurubudur. Kazancını büyük oranda tarımdan elde elden köylerde ticaret de önemli bir gelir kaynağıdır. Küçük ölçekli arazi yapısına sahip köylerde hububat başta olmak üzere baklagil, soğan, bağcılık ve sanayi ürünleri tarımı yapılmaktadır. Hoyran’da küçükbaş, büyükbaş, yük ve binek hayvancılığı ve çok az da olsa arıcılık yapılmıştır. Küçükbaş hayvancılıkta koyun, büyükbaşta inek, yük ve binek hayvancılığında da öküz öne çıkan hayvan türleri olmuştur. Köylerde toplamda 87731,5 kuruş sene-i sabıka vergisi, 31840 kuruş öşür resmi, 3436 kuruş da ağnam resmi alınmıştır.
Keywords : Temettuat Defteri, Hoyran, Hamid Sancağı, Sosyo Ekonomik Durum