REALİZM ve ULUSLARARASI HUKUK BAĞLAMINDA İRAN-İSRAİL NÜKLEER GÜÇ REKABETİ

Authors : Mehmet Osman ÇATI, Sem ÇAMLIDAĞ

Pages : 306-336

View : 7 | Download : 6

Publication Date : 2023-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Uluslararası sistemde devletler, egemenlik ve ulus-devlet kavramlarını temel alarak rekabet içerisine girmektedir. Devlet olgusunu temel alan uluslararası ilişkiler teorilerinden Realizm devletlerin varlıklarını korumak adına güç elde etmeleri gerektiğini vurgulamaktadır. Uluslararası sistemi değiştiren II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş gibi olaylar ve gelişen teknoloji ile birlikte nükleer güç, devletlerin edinmek istedikleri güç türü olarak karşımıza çıkmıştır. Bu değişimler uluslararası hukuku da etkilemiştir. Bu düzlemde devletler uluslararası hukuk kurumlarının oluşturulması için adım atmış ve nükleer silahların kısıtlanmasına yönelik kurumlar oluşurmuş ve anlaşmalar yapmıştır. Uluslararası Atom Enerji Ajansı ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması buna örnek oluşturmaktadır. Fakat bu adımlar atılsa da nükleer silahlanmanın önlenmesinden ziyade uluslararası sistemde yer alan başat devletlerin çıkarları doğrultusundaki kararlar etkili olmuştur. Çatışmanın şiddetli olduğu ve devletlerin var olan sorunları çözme aşamasına geçemediği bölgelerde güç elde etme, bölgesel hakimiyet kurma durumları yaşanmaktadır. Bu doğrultuda devletler kendi güvenliklerini sağlamak için nükleer silah elde etme girişiminde bulunmaktadır. Orta Doğu’da bulunan İran ve İsrail’in iki egemen devlet olarak nükleer güç rekabeti içerisinde olması bu girişime örnektir. Fakat uluslararası sistemin başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere başat aktörleri bu iki devlete eşit yaklaşmamakta ve uluslararası hukuk kuralları farklı şekillerde uygulanmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı, uluslararası sistemin başat aktörlerinin İran ve İsrail’e eşit yaklaşmadığını ve uluslararası hukuk kurallarının farklı uygulandığını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda egemenlik, ulus-devlet kavramlarının kırılgan bölgeye yansıması, uluslararası hukuk kararları alınırken doğal hukukun nasıl arka planda kaldığı analiz edilmektedir.
Keywords : Egemenlik, Realizm, Uluslararası Hukuk, Nükleer Güç, İsrail İran Nükleer Rekabeti