Molla Samsûnîzâde’nin Ta‘lîka ‘ale’l-Mukaddimâti’l-Erba‘a Adlı Risalesinin Tahkikli Neşri

Authors : Hasan ÖZER

Pages : 169-240

Doi:10.5281/zenodo.3475069

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Tenkîh ve onun şerhi olan Tavzîh isimli eserler dahilinde Sadrüşşerîa tarafından ilk defa dile getirilen “el-Mukaddimâtü’l-erba‘a” isimli bölüme, Molla Samsûnîzâde’nin Teftâzânî’nin haşiyesini esas alarak yaptığı talikadır. Daha sonra üzerinde çok sayıda çalışma yapılan Dört Mukaddime, fıkıh usulü, kelam ve dil ile ilgili konuların kesiştiği meseleleri ele almaktadır. Hüsün-kubuhun işlendiği bu risale içerisinde kelam ve usul-i fıkıh ilkeleri doğrultusunda meselelerin ele alındığı görülür. Eser özellikle de dört temel mukaddime olan varlık [mevcûd], varoluş [îcâd], vücuda gelme [îkâ‘] ve tercihi incelemektedir. Mukaddimelerdeki konuların, hüsün-kubuh bağlamında incelendiğinde derin bir ahlak ve hukuk düşüncesini barındırdığı görülmektedir. Söz konusu risalenin Fatih Sultan Mehmed’in emri üzerine kaleme alındığı, eserin giriş bölümünde belirtilmekte ve bu da esere ayrı bir önem kazandırmaktadır.
Keywords : Samsûnîzâde, Mukaddimât ı Erbaa, Sadrüşşerîa, Telvîh, Kelam