دراسة وتحقيق رسالة في أموال بيت المال، وأقسامها، وأحكامها، ومصارفها لدده خليفة

Authors : Abdulhalik UYGUR

Pages : 279-373

Doi:10.5281/zenodo.6768573

View : 19 | Download : 7

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Dede Halîfe lakabıyla ün salan Kemâlüddîn İbrâhîm b. Bahşî b. İbrâhîm insert ignore into journalissuearticles values(ö. 975/1567); tarafından kaleme alınmış Risâle fî emvâli beyti’l-mâl ve aḳsâmihâ ve aḥkâmihâ ve maṣârifihâ adlı eserin tahkik ve tahlilinden oluşmaktadır. Kanûnî Sultan Sulayman’ın insert ignore into journalissuearticles values(ö. 974/1566); oğlu Şehzade Muṣṭafa’ya insert ignore into journalissuearticles values(ö. 960/1553); ithaf edilen bu eser Arapça olup, Beytülmâl insert ignore into journalissuearticles values(devlet hazinesi); ile ilgili fikhî hükümleri ele alan değerli bir çalışmadır. Müellif eserde Beytülmâl’a ait malların İslam hukuku kaynaklarınca ayrı ayrı dört bölüme ayrılacağını, her bölümün kendine özgü gelir kaynakları ve masraflarının olduğunu, dörde ayırılan bu malların birleştirilmemesi ve belirlenen masraflarına aykırı tasarrufta bulunulmamasına özen gösterilmesi gerektiğini ayet, hadis ve İslam hukukçuların görüşleriyle vurgulamaktadır. Beytülmâl’i konu edinen bu eser günümüzdeki her türlü insanî yardım kuruluşları ve kamu malı ile ilgilenen kuruluşlar için de adeta bir kılavuz niteliği taşımaktadır. Çalışmamızda eser muhteva ve üslup açısından değerlendirilmiş, atıfları kontrol edilmiş ve kaynakları tespit edilmiştir. Ayrıca eserde geçen muğlak kelimeler izah edilmiştir. Müellifin hayatı ve eserleri hakkında da detaylı bilgi sunmaya çalışılmıştır.
Keywords : İslam huku, Beytülmâl, emvâli beytil mâl, Dede Cöngî, Dede Halîfe, Bahşî