Saf Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) Ormanlarının Ekolojik Tabanlı İdare Sürelerinin Belirlenmesi (Sinop Örneği)

Authors : Engin GÜVENDİ, Nuray KAHYAOĞLU

Pages : 136-145

View : 18 | Download : 6

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Batı Karadeniz Bölgesi içerisinde yer alan Sinop ilindeki saf Doğu Kayınının ( Fagus orientalis Lipsky.) yetişme ortamı özellikleri bakımından önemli alanlardandır. Bu nedenle yayılış gösterdiği yükselti – iklim kuşakları (0-800 m ve 800-1200 m), potansiyel kullanım özellikleri ve yaşa bağlı olarak gövdede meydana gelen olumsuzluklar ile bu araştırma, Sinop ili sınırları içerisinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada ülkemiz ormanlarının % 9’unu, Sinop Orman Bölge Müdürlüğü ormanlarının ise % 23,2’sini kaplayan asli ağaç türlerimizden olan saf doğu kayını meşcerelerinde ekolojik tabanlı mutlak idare sürelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma materyalini, topoğrafik haritalar (1/25.000 ölçekli), meşcere tipleri haritaları (1/25.000 ölçekli), iklim verileri, Sinop yöresindeki Doğu Kayını ekosistemlerinde kesilen 196 adet ağaçtan gövde analizi için alınan tekerlekler, her bir örnek alandaki ağaçlarda yapılan çap, üst boy ve yaş ölçüm değerleri ile orman altı bitki örtüsünü belirlemek için yapılan vejetasyon alımları oluşturmaktadır. Ayrıca örnek alanların konumu ve diğer ekolojik özellikleri ile örnek alanlarda bulunan bitki türleri de belirlenmiştir. Araştırma bölgesinin jeoloji haritası MTA’dan, topoğrafik haritalar ile amenajman planı meşcere tipleri haritası Sinop Orman İşletme Müdürlüğü’nden temin edilmiştir. Araştırma alanındaki ormanlar ile ilgili mutlak idare süreleri ve özçürüklüğü başlama yaşları belirlenmiştir. Sinop orman işletme müdürlüğü 0-800 m basamağındaki alanlar için ortalama mutlak idare süresi 87 ve ortalama özçürüklüğü başlama yaşı 60 olarak, 800-1000 m basamağındaki alanlar için ortalama mutlak idare süresi 90 ve ortalama özçürüklüğü başlama yaşı 87 olarak bulunmuştur. Yapılan gövde analizleri ile mevcut yada yeni kurulacak ormanların mutlak idare süreleri hakkında bilgi verilebilecek ve orman işletme müdürlükleri piyasa ihtiyaçlarına dikkate alarak kesim yaşını kendileri belirleyebilecektir. Doğal yayılış alanları dışında (800 m nin altındaki meşcereler) kalan doğu kayını ormanlarının verimlilik değerlerinin düşük olduğu, mutlak idare sürelerinin kısa olduğu ve özçürüklüğü başlama yaşının daha küçük yaşlarda başladığı sonuçlarına varılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda bu meşcerelerde doğu kayını ile başka tür ağaçlarla karışım yapılabilir, eğimin çok yüksek olduğu yerlerde koruma ormanı olarak saklanabilir veya yerleşim yerlerine yakın olanlar rekreasyon amaçlı olarak işletilebilir. Araştırma alanındaki meşcereler için idare süresi olarak patolojik idare süresi yani özçürüklüğünün başladığı yaş alınmalıdır. 
Keywords : Fagus orientalis Lipsky, İdare Süresi, yükselti, özçürüklüğü, sinop