Lastik Tekerlekli Traktörlerde Lastik Basıncının Toprak Sıkışıklığına Olan Etkilerinin Belirlenmesi

Authors : Engin ÖZGÖZ, Rasim OKURSOY

Pages : 92-100

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2002-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bitkisel üretim etkinliklerinde, tohum yata ğı haz ı rl ığı ve ard ı ndan makinal ı ekim s ı ras ı nda artan tarla trafi ğ ine bağl ı olarak oluşan toprak s ı kışı kl ığı bitki gelişimi için oldukça önemli olan k ı s ı tlardand ı r. Toprak s ı kışı kl ığı , d ış bas ı nca bağl ı olarak topraktaki bo şluklar oran ı n ı n h ı zla azalarak toprak tanelerinin birbirine daha yak ı n olabilecek şekildeki istiflenme durumudur. Makinal ı tar ı mda toprak s ı kışı kl ığı n ı n temel kaynağı , yoğ un tarla trafi ğine bağ l ı olarak traktör tekerleri ile toprak aras ı ndaki etkileşimdir. Bu etkileşimlerin büyüklü ğ ü ve derecesi, traktör ve lastik parametreleri ile toprak parametrelerinin de ğ işkenliğine bağ l ı d ı r. Toprak s ı kışı klığı n ı etkileyen parametreler genel olarak, lastik iç bas ı nc ı şişirilme bas ı nc ı , aks yüküne ba ğ l ı olarak lastik bask ı s ı , lastik geometrisi, tutunma profı llerinin özellikleri, % olarak patinaj, ve ayn ı noktadan geçiş say ı s ı ile geçiş h ı z ı gibi traktör ve lastikten gelen parametreler ile, toprak cinsi, fiziksel yap ı s ı , nem oran ı , hacim ağı rl ığı gibi birçok toprak parametrelerinden olu şmaktad ı r. Bu çal ışmada lastik tekerlekli traktörlerde, lastik iç bas ı nc ı n ı n ve toplam aks yükünün, topra ğı n s ı kışt ı rı lmas ı na ve lastiklerin toprakta olu şturduğ u izdeki en yüksek profil derinli ğ ine yapt ığı etkiler araşt ı r ı lm ışt ı r. Bu amaçla tasarlanarak yap ı lan 18 m uzunluğ unda 3 m genişliğinde ve 1.5 m derinli ğ indeki bir toprak kanal ı ve içerisinde yer alan t ı nl ı yap ı daki %48 kum, %34 silt, %18 kil deneme toprağı kullan ı lm ışt ı r. Toprak kanal ı üzerine, bir uçtan di ğerine üç değ işik h ı z kademesinde 1.0 m/s, 1.3 m/s ve 1.6 m/s hareket edebilen elektrik motoru tahrikli bir test arabas ı tasarlanmış ve bu arabaya bağl ı 13.6/12-36 ölçülerindeki traktör lasti ği denemelerde kullan ı lm ışt ı r. Denemeler sonras ı nda yap ı lan ölçümler ve analizler sonucunda, lastik iz merkezinde ve kenar ı nda olmak üzere, ortalama iki farkl ı toprak neminde %9 ve %13 , iki farkl ı derinlikte 0-15 cm ve 15-30 cm , üç farkl ı geçiş h ı z ı nda 1.0 m/s, 1.3 m/s, ve 1.6 m/s , üç farkl ı aks yükünde 1000 kg, 1300 kg ve 1600 kg , üç farkl ı lastik iç bas ı nc ı nda 0.8 bar, 1.0 bar ve 1.5 bar ve üç farkl ı geçiş say ı s ı nda 1.geçiş 3 geçiş ve 5 geçiş toprakta oluşturulan toprak s ı kışı kl ığı , maksimum iz derinli ği ve 15 ve 30 cm`deki toprak gerilmeleri ölçülmü ş ve bu parametreler aras ı ndaki ilişkiler istatistiksel analizlere dayal ı olarak ortaya konulmu ştur.
Keywords : toprak s ı kışı kl ığı, lastik şişme bas ı nc ı, tekerlek batmas ı, koni indeksi