Pnömatik Hassas Ekim Makinalarında Tohumların Tutulmasına Etkili Bazı Parametrelerin Etki Derecelerinin Belirlenmesi

Authors : Ali İhsan ACAR

Pages : 142-148

Doi:10.1501/Tarimbil_0000000668

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2001-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Pnömatik hassas ekim makineler ı kullan ı larak, tohumlar tek tek ekilebilmekte, tohumluktan ve ekim sonras ı seyreltme gibi işlemlerde işçilikten tasarruf sağ lanabilmektedir. Bu makinalarda ekim kalitesine etkili en önemli faktör, vakum ve ekici delikli plakalar ı n çevre h ı zları olmaktad ı r. Ekici düzenin en önemli eleman ı olan delikli plakadaki deliklerin çap ı ve say ı s ı , tohumlar ı n fizikomekanik özelliklerine ve ekim tekni ğ ine uygun olarak belirlenmektedir. Bu çal ışmada, mı s ı r, ayçiçeğ i, soya, kaplanm ış ve kaplanmam ış şekerpancar ı tohumlar ı n ı n hangi vakum değ erinde, ekici delikli plakan ı n hangi delik çaplar ı nda ve çevre h ı z ı değ erinde deliklerde tutulabileceğ inin belirlenmesi amaçlanm ışt ı r. Bu makinalar için geçerli olan ilerleme h ı z ı değerleri ile tohumlar ı n s ı ra üzeri ekilme uzakl ı klan ve fizikomekanik özellikleri belirlenmiştir. Uygulamada kullan ı lan makinalar ı n, tekerlek çap ı , hareket iletim oran ı ve ekici delikli plaka çap ı gibi konstrüktif değ erleri kullan ı lm ışt ı r. Denemelerde; tohumlar ı n tutulduğ u deliklerin çaplar ı , 1.5, 2, 2.5, 3, 3.5, 4, 4.5, 5, 5.5, 6, 6.5 ve 7 mm, vakum seviyeleri -4, -6, -8, -10, -12 ve -14 kPa ve ekici delikli plakan ı n çizgisel h ı z değerleri 0.25, 0.38, 0.55 ve 0.79 m/s olarak al ı nmışt ı r. Sonuç olarak; tohumlar belirli delik çaplar ı nda vakum seviyesi ve ekici delikli plaka çizgisel h ı z ı n ı n tüm seviyelerinde delikte tek tek tutulmu ştur. Bu uygun değerler d ışı nda, daha küçük delik çaplar ı nda genellikle, yüksek vakum ve dü şük ekici delikli plaka çizgisel h ı z değ erlerinde tohumlar deliklerde tek tek tutulabilmektedir. Ancak, vakum değ eri düşürüldüğ ünde ve delikli plakan ı n yüksek çizgisel h ı z değ erlerinde tohumlar ı n deliklerde tutulmalar ı güçleş mektedir. Delik çap ı büyüdükçe de tohumlar ı n tek tek tutulma oranlar ı azalmakta, tohumlar ya iki ve daha fazla tutulmakta ya da emme hatt ı n ı n içerisine girmektedirler.
Keywords : pnömatik hassas ekim makinesi, ekici delikli plaka, vakum, çizgisel h ı z, delik çap ı