Türkiye’nin Süt ve Süt Ürünleri Dış Ticaretinde Karşılaştırmalı Üstünlüğünün Analizi

Authors : Muhammed Fatih Aydemir

Pages : 156-168

Doi:10.61513/tead.1434176

View : 91 | Download : 113

Publication Date : 2024-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Süt ve süt ürünleri, insanların beslenmesinde önemli bir yere sahiptir. Bu ürünlere olan talep, gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere artan nüfus ile birlikte dünya genelinde artma eğilimindedir. Buna paralel olarak, Türkiye’nin süt ve süt ürünleri üretimi ve ihracatı artmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’nin 2010-2022 yıllarında süt ve süt ürünleri dış ticaretindeki karşılaştırmalı üstünlüğünün analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılan veriler, TRADEMAP veritabanından elde edilmiştir. Bu doğrultuda, açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler (RCA) endeksi, açıklanmış rekabet üstünlüğü (RC) endeksi ve ticaret dengesi endeksi (TBI) kullanılmıştır. Her üç endekse göre, Türkiye’nin dünya piyasalarında dondurma ürün grubunda hem karşılaştırmalı üstünlüğe hem net ihracatçı konuma sahip olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte peynir altı süt ürünlerinde 2020-2021 yıllarında Türkiye her üç endekse göre karşılaştırmalı üstünlüğe ulaşmıştır. Süt ve krema, ayran, yoğurt, kefir ve peynir ürün gruplarında RC ve TBI değerlerine göre karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Aynı ürün gruplarında RCA değerleri açısından karşılaştırmalı dezavantaja sahip olduğu anlaşılmıştır. Tereyağ ve katı yağ ürün grubunda ise Türkiye’nin karşılaştırmalı dezavantaja sahip olduğu, 2021 yılından itibaren net ihracatçı konumda olduğu görülmüştür.
Keywords : Süt, Süt ürünleri, Açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler, Açıklanmış rekabet üstünlüğü, Dış ticaret