Ayçiçeği Üretiminde Farklı Toprak İşleme–Ekim Sistemlerinin Enerji Kullanım Etkinliği Yönünden Karşılaştırılması

Authors : Zinnur GÖZÜBÜYÜK, İsmail ÖZTÜRK, Ahmet ÇELİK, Salih EVREN, Erdal DAŞÇI, Mesut Cemal ADIGÜZEL

Pages : 113-119

View : 16 | Download : 14

Publication Date : 2015-08-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Erzurum yöresinde, 2004–2007 yıllarında fiğ, buğday ve ayçiçeği, münavebeleri esas alınarak yürütülen bu çalışmada, ayçiçeği üretiminin geleneksel toprak işleme–ekim sistemine alternatif olabilecek, farklı toprak işleme–ekim sistemlerinin enerji kullanım etkinliği yönünden karşılaştırılması amaçlanmıştır. Denemede yer alan toprak işleme–ekim sistemleri; Geleneksel toprak işleme insert ignore into journalissuearticles values(S1, kulaklı pulluk+diskli tırmık+kombikrüm+ekim makinası);, Azaltılmış toprak işleme–1 insert ignore into journalissuearticles values(S2, kültivatör+kombikrüm+ekim makinası);, Azaltılmış toprak işleme–2 insert ignore into journalissuearticles values(S3, dik rotavatör+ekim makinası); ve Doğrudan ekim insert ignore into journalissuearticles values(S4, doğrudan ekim makinası);’ den oluşmuştur. Enerji kullanım etkinliği yönünden toprak işleme–ekim sistemlerinin karşılaştırılmasında; yakıt–yağ, insan iş gücü, makina imalat, gübre ve tohum girdilerinin eşdeğer enerji miktarları ile ayçiçeği veriminden elde edilen eşdeğer enerji çıktı değerleri belirlenmiştir. Bu değerlerden hareketle enerji çıktı/girdi oranları, özgül enerji insert ignore into journalissuearticles values(MJ/kg);, enerji üretkenliği insert ignore into journalissuearticles values(kg/MJ); ve net enerji verimi insert ignore into journalissuearticles values(MJ); değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; S2 sisteminde en yüksek verim değeri insert ignore into journalissuearticles values(3914 kg/ha); elde edilmiş, bunu S1, S3 ve S4 sistemleri takip etmiştir. Toplam enerji girdilerinde, sistemleri oluşturan tarım alet/makinaları arasında birim alan insert ignore into journalissuearticles values(ha); başına yakıt–yağ enerji girdisinde en yüksek değeri pulluk oluşturmuş, bunu dik rotavatör, kültivatör, ekim makinaları insert ignore into journalissuearticles values(pnömatik ve doğrudan);, ve biçerdöver takip etmiştir. Sistemlerin enerji tüketim oranlarına bakıldığında, toprak analiz sonucuna göre verilen kimyasal gübre, tartışmasız en yüksek enerji girdi oranına sahip olmuştur. Bunu yakıt–yağ, makina imalat, tohum ve insan iş gücü enerji oranları takip etmiştir. Sistemler arasında enerji çıktı/girdi oranları, özgül enerji, enerji üretkenliği ve net enerji üretimi açısından S2 en iyi sonucu vermiş, bunu sırasıyla S3, S1 ve S4 sistemleri takip etmiştir.
Keywords : Doğrudan ekim, azaltılmış toprak işleme, enerji çıktı girdi oranı, özgül enerji, enerji üretkenliği