BEŞE UNVANI HAKKINDA

Authors : Turan AÇIK

Pages : 37-64

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2015-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Geleneksel Osmanlı siyaset düzleminde merkezde yer alan padişahın mutlak bir  hükümdar tipi tesis etmesinde birincil önemi olan yeniçeriliğin tarihi, uzun zaman  İmparatorluğun tarihi anlamına gelmiştir. Yeniçerilerin kullanmasının bir “gelenek”  haline geldiği beşe unvanı, bir kişinin yeniçeri olup olmadığının anlaşılması hususunda  araştırmacılar tarafından da bir gösterge olarak değerlendirilmiştir. 1559 tarihinden  sonra hızla taşraya yayılmaya ve kendilerine toplumsal bir zemin tesis etmeye  başladıklarını gördüğümüz yeniçerilerle birlikte taşrada beşe unvanı, hemen birçok  kişinin kullandığı en yaygın unvan haline gelmiştir. İşte bu makalede, Osmanlı toplumunu  gözleyebileceğimiz en iyi belge grubu olan şer‘iye sicillerinde neredeyse her  kayıtta karşılaştığımız beşe unvanının, 17. yüzyıla gelindiğinde sadece yeniçerilerin  kullandığı bir unvan olarak kullanılıp kullanılmadığı sorusunun cevabı gerekçeleri  ile birlikte verilmeye çalışılmıştır. Netice itibariyle, 17. yüzyıla gelindiğinde beşe  unvanının sadece yeniçeriler tarafından kullanılmadığı anlaşılmıştır.
Keywords : Osmanlı, 17 yüzyıl, yeniçeri, beşe unvanı