Fetvanın Osmanlı Yönetimi ve Toplum Üzerindeki Etkisi: Ebussuûd Efendi’nin Kıbrıs ve İnebahtı Fetvaları

Authors : İdris BOSTAN

Pages : 35-62

Doi:10.26650/iutd.202203

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2022-03-16

Article Type : Research Paper

Abstract :İnebahtı Deniz Savaşı insert ignore into journalissuearticles values(1571); Akdeniz tarihinde meydana gelen en önemli donanmalar savaşıdır. Kıbrıs’ın Osmanlılar tarafından fethi insert ignore into journalissuearticles values(1570-71); üzerine Avrupa’da kurulan Haçlı ittifakının donanmaları karşısında Osmanlı donanması adeta imha olmuş, gemilerin çoğu batmış, bazılarına el konmuştu. Bu yenilgiyi telafi maksadıyla başta Tersâne-i Âmire olmak üzere Karadeniz’in Anadolu ve Rumeli kıyılarında yeni bir imparatorluk donanması kurmayı kararlaştıran Osmanlı yönetimi, donanma yapım masraflarını esas itibariyle devlet hazinesinden karşılamışsa da başta padişah olmak üzere devlet adamları da gemi yapımı için yardımcı olmuşlardı. Bunun dışında gemi mürettebatının ihtiyacı olan malzeme ve mühimmat ile askerlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere devlete yardımcı olmak için zenginler teşvik edilmiş, Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi’nin iki fetvası bu konuda etkili olmuştu. Ayrıca askerlerden savaştan kaçarken ölen veya kurtulanların helak olacaklarına dair başka bir fetvası ile de Pertev Paşa’nın yaptığı tevcih ve terakkilerin tamamı iptal edildi. Bu yazıda Ebussuûd Efendi’nin Kıbrıs seferi fetvası ile İnebahtı hakkındaki üç fetvası savaşlar üzerindeki etkileri bakımından incelenecektir.
Keywords : Kıbrıs, İnebahtı, Osmanlı, Akdeniz, Fetva, Ebussuûd Efendi