Hz. Ömer`in Oluşturduğu Divanların Sahabilerle İlgili Bilgilerin Tespitine Etkisi

Authors : Mahmut YAZICI

Pages : 30-56

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2016-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Rical bilgisiyle ilgili günümüzde mevcut olan en eski eserler H. III. asırda yazılmış olsa da rical bilgisini içeren yazılı kayıtların geçmişini II. asrın başlarına hatta Hz. Ömer’in dîvânları tedvin ettirdiği H. I. asrın ilk çeyreğinin sonlarına kadar götürmek mümkündür. Hz. Ömer’in oluşturduğu Dîvân’ın, hadislerin sistemli olarak tedvin edilmeye başlandığı ikinci asrın başlarında mevcut olup olmadığı hakkında kesin bir bilgi bilmiyoruz. Ancak dîvânlarda kâtiplik ve arîflik gibi görevlerde bulunanların sahâbîlerle ilgili birçok bilgi nakletmeleri, ayrıca sahâbe bilgisinde uzman olan bazı kimselerin dîvânlar üzerinde çalışma yapmış olmaları, söz konusu şahısların dîvânlardaki bilgilerden yararlandıklarına işaret etmektedir. Hz. Ömer’in oluşturduğu Dîvân’ın tertibi ve atıyye miktarlarına ilişkin rivayetlerle, elimizdeki tabakât ve ensâb kitaplarının tertipleri karşılaştırıldığında ise söz konusu eserlerin Hz. Ömer Dîvânı’nın yapısıyla büyük ölçüde örtüştüğü de görülmektedir. Dolayısıyla Hz. Ömer Dîvânı’nın daha sonra yazılacak olan rical bilgisi eserlerine hem içerik hem de yapı bakımından etki ettiği söylenebilir.
Keywords : Sahâbe, Hz Ömer, Dîvân, tabakât, ensâb