Kadı Burhaneddin’in İksîrü’s-Seâdât Adlı Eserinde İbadetlerin Sırları

Authors : Nizamettin KARATAŞ

Pages : 123-165

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İksîrü’s-seâdât fî esrâri’l-İbâdât Müslüman Türk tarihinin önemli isimlerinden âlim, mutasavvıf, şair, kadı ve hükümdar olan Burhaneddin Ahmed es-Sivasî tarafından h.798/m.1396 yılında Sivas’ta yazılmıştır. Bu eserde varlık tasavvuru hakkında birbirini tamamlayan üç mukaddimenin ardından ibadetlerin sırları açıklanmaktadır. Müellif ibadetlerin sırlarının insan zihninde anlamlı bir bütünlüğe kavuşması için, ilk önce varlık, varlığın mahiyeti ve hikmetini ele almış, daha sonra ayet ve hadislerden de istifade ederek ibadetlerin sırlarını açıklamıştır. Kadı Burhaneddin, ibadetlerin insana yönelik hikmetlerini itidal kavramını merkeze alarak izah etmektedir. Ona göre i nsanı itidalden sapmalara karşı koruyacak en önemli vesile ibadettir. Dinî emirlerin neden ve niçin vaz’ edildiğini ortaya koymak önemli bir ilmî faaliyettir. Bu faaliyet, bütün dinî hükümleri kapsayacak kadar geniştir. Dinin emirlerindeki hikmetler, güzellikler, maslahatlar ve faydalar bu ilim sayesinde bilinir. Çalışmamızın temel referansı olan bu eser dinî emir ve yasakların hikmetini açıklayan hikmetü’t-teşrî’ ilminin sahası içine dahil edilebilir. Ortaya konulan bazı izahların tecellî ve zuhur nazariyesi göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerekir.     
Keywords : Kadı Burhaneddin, İksîrüs seâdât, ibadet, hikmetüt teşrî, itidal