Kur’an’da Hz. Peygamber’e Hitap Formu: el-Ahzâb 33/1 Âyeti Örneği

Authors : Sabuhi SHAHAVATOV

Pages : 91-105

Doi:10.47424/tasavvur.1073927

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Literal olarak Hz. Peygamber’e yönelik kınayıcı ya da eleştirel dil kulla-nan Kur’an âyetlerinin yorumu klasik tefsirlerin yanı sıra çağdaş çalışmalarda da faklı açılardan ilgi konusu olmuştur. Hz. Peygamber ve diğer bazı peygamberler hakkındaki bu tür hitap formlarının yorumu hem ismetü’l-enbiyâ düşüncesi çerçevesinde hem de âyetlerin indiriliş koşullarındaki işlevsel gönderimleri açısından incelenebilir. Dolayısıyla Hz. Peygamber’i muhatap alan bu âyetlerin bir tür kınama ihtiva edip etmediği, ihtiva ediyorsa bu hususun ismet anlayışıyla karşıtlık teşkil edip etmeyeceği tefsir ve kelam disiplinlerini ilgilendiren ortak araştırma alanı sayılır. Söz konusu âyetlerde yer alan ifadelerin filolojik açıdan muhtemel anlamlarının ortaya konulması ve konuya dair rivayetlerin derlenmesi gibi faaliyetler üzerinden anlam tespiti yapmak tefsir disiplinini, konunun ismet sıfatına taalluk eden yönü ise kelam ilmini ilgilendirmektedir. Bu bağlamda bu yazıda el-Ahzâb 33/1. âyetinin çevirisi özelinde, bu ve benzeri ayetlerin anlamları aktarılmaya çalışılırken mezkûr âyetlerle ilgili sahabe ve tâbiundan nakledilen rivayetlerin, âyetlerin nüzûl koşullarının ve kelam disiplinine taalluk eden ismet konusuna dair tartışmaların dikkate alınmaması halinde ortaya çıkabilecek bazı problemlere işaret edilecektir. Böylece klasik dönem müfessirlerinin değerlendirmeleri ışığında âyetten anlaşılan mananın literal olarak anlaşılan mana ile mukayesesi yapılacak, farklı disiplinlerde yer alan konu/tartışmalar ve bu tartışmalardan elde edilen neticelerin bir başka disiplindeki problemleri çözme konusunda sağlayacağı katkılara değinilecektir.
Keywords : Tefsir, Yorum, Hitap, İsmet, Bağlam