أثر الشهرة في صحة نسبة الكتب إلى مصنِّفيها (دراسة حديثية تطبيقية)

Authors : Saeed AL-MARRI

Pages : 489-538

Doi:10.47424/tasavvur.1095512

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma, şöhretin dil ve ıstılahtaki anlamının teorik bağlamını ele almış; kendisi hakkında şöhretin vuku bulduğu söz, rivayet ya da tasnif edilmiş bir eser olsun fark etmeksizin sıhhati gerektirdiğini göstermiştir. Diğer taraftan delillerle tetkik edilenlerin haricinde bunlardan meşhur olmayanların da sahih olduğuna veya sahih olmadığına hükmedilmeyeceğini incelemiştir. Daha sonra şöhretin rivayetlerin tashihindeki etkisine işaret etmiş, kitapların musanniflerine nispetindeki doğruluğu hakkında şöhretin önemli bir faktör olduğunu kitabın nispet edilen müellifle şöhret bulmasındaki göstergelerle ve bu şöhreti gerektiren gerekçelerle birlikte dile getirmiştir. Kitabın müellifinden şöhret bulmasının göstergeleri arasında bir gruptan gelen rivayetin, bizzat müellifin kitabın kendisine ait olduğuna açık beyanı ve kendi dönemindeki yakınları tarafından kitabın ona nispet edilmesi gibi argümanlar zikredilmiştir. Çalışma, konun tatbikî olması düşüncesiyle ilk üç asırdan altı örneği incelemiştir. Her asırda iki kitap seçilmiş, bunlardan birinin musannifine nispetindeki şöhretinden dolayı bu nispetin sahih olacağına diğerinin de şöhreti olmamasından dolayı musannifine nispetinin sahih olmayacağı tespit edilmiştir. İmam Malik’e nispet edilen öğütlere dair Risale’si ve İmam Ahmed’e nispet edilen er-Reddü alâ’z-Zenadika ve’l-Cehmiyye isimli kitap musanniflerine nispetinin sahih olmadığı tespit edilmiştir.
Keywords : el Meşhûr, eş Şuhra, et Tevsîk, Nisbetül Kütüb, es Sened