Mağrib ve Kuzey Afrika Bölgesinde Nâfi‘ Kirâati ve On Tarîki

Authors : Alaaddin SALİHOĞLU

Pages : 325-358

Doi:10.47424/tasavvur.1256248

View : 97 | Download : 127

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hicrî ilk üç asırda Medine başta olmak üzere Mekke, Kûfe, Basra ve Şam gibi yerleşim merkezlerinde ilk kırâat ekolleri ortaya çıkmıştır. Bu şehirlerde yoğunlaşan kırâat çalışmaları, yapılan fetihler ve yürütülen İslâmlaştırma faaliyetlerine paralel olarak yeni fethedilen coğrafyalara yayılmış, farklı faktörlerin etkisi altında bazı kırâatler belli bölgelerde hâkim olmuştur. İlk kırâat ekolleri arasında ayrı bir yere sahip olan yedi kırâat imamından Nâfi‘ b. Abdirrahman el-Medenî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 169/785); kırâati Medine’de öne çıkmıştır. Resulullah’ın şehrinin kırâat birikimini yansıtması bakımından büyük önem arz eden bu kırâat, İslamiyet’in erken dönemlerinden itibaren Mağrib ve Kuzey Afrika bölgesinde yayılmaya başlamıştır. Bu bölgede Medine kırâat ekolü insanların teveccühüne mazhar olmuş ve böylece asırlarca tercih edilen hemen hemen tek kırâat olmuştur. Nitekim geçmişten günümüze kadar bölgede basılan mushaflar bu kırâate göre olmuştur. Bu çalışmada Mağrib ve Kuzey Afrika bölgesinde Nâfi‘ kırâatinin tarihî serencamına ilişkin safhalara ışık tutulmuştur. Bu bağlamda bölgenin fethin-den itibaren buraya intikal eden ilk kırâatler üzerinde durduktan sonra Nâfi‘ kırâatinin bölgeye girişi, öncüleri, gelişmesi ve tarihsel sürecine dair bir değerlendirme yapılmıştır. Ardından Nâfi‘ kırâatinin bölgede yayılmasının sebeplerine yer verilmiş, bu denli tercih edilmesinin nedenleri analiz edilmiştir. Akabinde İslam dünyası genelinde Nâfi‘ kırâatinin tedrisatı ve kırâat ilminin ana kaynaklarındaki rivâyet ve tarîkleri hakkında malumat verilmiştir. Daha sonra Mağrib özelinde söz konusu kırâatin tedrisatı ve diğer İslam coğrafyalarından temayüz ettiği insert ignore into journalissuearticles values(Aşere-i Nâfi‘iyye); eğitim programı ile on tarîk ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmada yöntem bakımından mukayese ve tarama metodu kullanılmıştır.
Keywords : Mağrib ve Kuzey Afrika, Nâfi Kırâati, Verş, Kâlûn, Aşere i Nâfiiyye