TOPRAK ALTI DAMLA SULAMA YÖNTEMİ İLE SULANAN SERİN VE SICAK İKLİM ÇİMLERİNDE SULAMA ZAMANI PLANLAMASI

Authors : Havva AYANOĞLU, Abdül Halim ORTA

Pages : 362-381

Doi:10.33462/jotaf.556808

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Tekirdağ koşullarında toprak altı damla sulama yöntemiyle sulanan serin ve sıcak iklim çim türlerinde, sulama zamanının planlanması amacıyla, Tekirdağ-İstanbul il sınırında Gümüşyaka köyünde yer alan Silivri belediyesine ait Tarımsal Üretim ve Araştırma Merkezi insert ignore into journalissuearticles values(TÜRAM); deneme alanında, 2017 yılı yaz döneminde yürütülmüştür. Araştırmada, çim türleri için üç farklı sulama düzeyi, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak denenmiştir. Denemede sıcak iklim çim bitkisi olarak Bermudagrass insert ignore into journalissuearticles values( Cynodon spp. );, soğuk iklim çimlerini temsilen ise 4’lü karışım kullanılmıştır. Karışım içeriği; %30 Lolium perenne, %25 Festuca rubra rubra, %35 Festuca arundinacea, %10 Poa pratensis türüne ait çeşitlerden oluşmaktadır. Sıcak iklim çeşidi olan Bermudagrass çimi araziye 30x30 cm aralıklarla 5 Mayıs’ta fide olarak dikilmiş, serin iklim çim çeşitleri karışımı ise her bir parsel için 50 g m - ² tohum gelecek şekilde serpme yöntemi ile ekilmiştir. Serin iklim çim çeşitleri karışımının ekimi 7 Mayıs 2017 tarihinde gerçekleştirilmiş, çimlenme 14 Mayıs 2017 tarihinde ekim tarihinden 7 gün sonra başlamış, tam örtme 26 gün sonra tamamlanmıştır. Sıcak iklim çiminin alanı tam olarak örtmesi dikimden 51 gün sonra gerçekleşmiştir. Araştırmada çim bitkisinin su tüketimi belirlemeleri ve referens bitki su tüketimi hesaplamaları, sulama konularına başlanan 21 Temmuz ile denemenin sona erdiği 30 Eylül tarihleri arasındaki 72 günlük periyot için yapılmıştır. Deneme alanına A sınıfı buharlaşma kabı kurulmuş ve günlük buharlaşma değerlerinin ölçülmesinde kullanılmıştır. Sulama zamanının belirlenmesinde topraktaki nem miktarı değişimleri esas alınmıştır. Toprak nemi, Time Domain Reflactometer insert ignore into journalissuearticles values(TDR); esasına göre çalışan PR2 Probe ve HH2 Soil Moisture Meter aracı ile izlenmiş, elde edilen toprak nem değerlerinden 0-30 cm toprak derinliğindeki değerler uygulanacak sulama suyu miktarının belirlenmesinde, 0-60 cm toprak derinliğindeki değerler ise bitki su tüketiminin hesaplanmasında kullanılmıştır. Araştırmada uygulanacak sulama konuları; etkili kök derinliğinde kullanılabilir su tutma kapasitesinin yaklaşık %30`u, %50`si ve %70`i tüketildiğinde sulamalara başlanması ve eksik nemin tarla kapasitesine tamamlanması şeklinde oluşturulmuştur . Deneme sonunda s erin iklim çim çeşitleri karışımında farklı sulama konularına uygulanan sulama suyu miktarları 324,2 mm – 195,7 mm; toplam bitki su tüketimi değerleri 382,7 mm – 260,2 mm; günlük bitki su tüketimleri değerleri ise; 5,38 mm gün -1 – 3,69 mm gün -1  arasında, sıcak iklim çiminde ise aynı değerler 298,6 mm – 117,1 mm; 357,9 mm – 180,4 mm; 5,03 mm gün -1   - 2,53 mm gün -1  arasında değişmiştir . Çalışmada , çimlenme ve kaplama süresi, vejetasyon yüksekliği, kalite, yüzey kaplama ve renk parametreleri ile ilgili ölçüm ve gözlemler yapılmıştır. Denemenin ilk yılı olması nedeniyle bitkiler kök ve vejetatif gelişimlerini ancak tamamlamışlar bu nedenle, ot verimleri belirlenmemiştir. Sonuç olarak, iki farklı çim türünde farklı sulama düzeylerinin, gelişim ve kalite unsurlarını istatistiksel açıdan önemli düzeyde etkilediği belirlenmiştir. Yöre koşullarında sulama suyu miktarı, biçim sıklığı ve kalite unsurları birlikte değerlendirildiğinde, serin iklim çimlerinde kullanılabilir su tutma kapasitesinin %50`si tüketildiğinde, sıcak iklim çiminde ise kullanılabilir su tutma kapasitesinin %70`i tüketildiğinde sulamaya başlanması önerilmiştir . Önerilen konular kıyaslandığında, sıcak iklim çiminin serin iklim çimlerine göre %43 daha az sulama suyu talep ettiği ve %52 daha az su tükettiği belirlenmiştir. Yöre koşulları için, en uygun bitki su tüketimi tahmin eşitliğinin ise serin iklim ve sıcak iklim çimleri için Blaney-Criddle yöntemi olduğu saptanmış ve bu yöntemlere ilişkin bitki katsayısı eğrileri oluşturulmuştur.
Keywords : Peyzaj sulaması, çim çeşitleri, bitki su tüketimi, sulama yöntemi, sulama programı