Yumuşak Ekmeklik Buğday (T. aestivum L.) Genotiplerinin Bisküvilik Kalitesinin Solvent Tutma Kapasitesi Testleri İle Belirlenmesi

Authors : Sultan ERENLER, Oğuz BİLGİN, Alpay BALKAN, İsmet BAŞER

Pages : 296-304

Doi:10.33462/jotaf.940002

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırma, 2014-2015 yetiştirme döneminde Eskişehir İli Hamidiye ve Karabayır lokasyonlarında Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilmiş olan yumuşak tane yapısına sahip 20 ileri hat ve 4 standart çeşit olmak üzere toplam 24 ekmeklik buğday genotipi ile tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, 20 hat ve 4 standart çeşitte solvent tutma kapasitesi insert ignore into journalissuearticles values(STK); testleri insert ignore into journalissuearticles values(sodyum karbonat insert ignore into journalissuearticles values(%5);, sakkaroz insert ignore into journalissuearticles values(%50);, laktik asit insert ignore into journalissuearticles values(%5); ve distile su); ve gluten performans indeksi insert ignore into journalissuearticles values(GPI); özellikleri incelenmiştir. STK testleri ve GPI ilişkin varyans analizi sonuçlarına göre ekmeklik buğday genotiplerinin, lokasyonlar ile interaksiyon ortalamaları arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Lokasyonlar arasındaki varyasyonun boyutu genotip ve interaksiyon varyaslarına oranla daha yüksek olması araştırma için seçilen lokasyonlar arasında önemli farklılıklar bulunduğunu ve interaksiyon varyasının oldukça düşük olması da lokasyonların incelenen genotipler için doğru seçildiğini ve sayısının yeterli olduğunu göstermiştir. Yumuşak buğday değirmencilik ve bisküvi kalitesinin belirlenmesinde kullanılan STK testleri için genotip ve lokasyon etkilerinin genotip x lokasyon interaksiyon etkilerinden daha büyük olduğu tespit edilmiştir. Genotiplerin laktik asit STK ortalamaları %86.68 ile %112.83 arasında, sakkaroz STK ortalamaları %79.95 ile %89.29 arasında, sodyum karbonat STK ortalamaları %79.52 ile %94.83 arasında ve su STK değerleri %58.18 ile %65.14 arasında değişmiştir. GPI bakımından denemeye alınan genotipler 0.49 ile 0.66 arasında değişen ortalamalara sahip olmuşlardır. Elde edilen STK testleri ve GPI referans değerleri dikkate alındığında BİS-19’un en iyi bisküvilik performansına sahip hat olabileceği belirlenmiştir. BİS-2, BİS-11, BİS-13 ve BİS-16 bisküvilik kalite performansları bakımından ümitvar diğer hatlar olmuştur. Ayrıca BİS-9, BİS-17, BİS-22 ve BİS-8 ise bisküvilik kalitesi yönünden ıslah çalışmalarında değerlendirilebilecek ümitvar hatlar olmuştur.
Keywords : Yumuşak ekmeklik buğday, ileri hat, solvent tutma kapasitesi, gluten performans indeksi, bisküvilik kalitesi