Üniversite Öğretim Elemanlarının Buluşları Üzerinde Patent Hakkı

Authors : Sevilay Uzunallı

Pages : 171-184

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2015-06-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Teknik çözüm bekleyen sorunlara ışık tutacak araştırmalar yapmak üniversitelerin temel görevlerindendir. Bu temel görevleri nedeniyle üniversitelere bağlı fakülte ve yüksek okullarda bilimsel çalışma yapmakta olan öğretim elemanlarının bütün buluşları serbest buluş sayılmıştır insert ignore into journalissuearticles values(Pat.KHK m. 41.1);. Bunun sonucu olarak, öğretim elemanları, buluşlarını üniversiteye bildirmekle yükümlü değildirler. Buluşlarını ekonomik olarak değerlendirmede özgürdürler insert ignore into journalissuearticles values(Pat. KHK m. 41.2); Bu, Anayasa ile teminat altına alı- nan bilim özgürlüğünün gereğidir. Anayasa’nın 130.4 hükmüne göre, “Üniversiteler ile öğretim üyeleri ve yardımcıları serbestçe her türlü bilimsel araştırma ve yayında bulunabilirler.” Üniversite öğretim elemanlarının Pat.KHK m. 41.’de öngörülen bu imtiyazının kaldırılmasını öngören bir Kanun Tasarısı TBMM’ye sevk edilmiştir. Tasarı’nın 6. maddesine göre, yükseköğretim kurumlarında yapılan bilimsel çalışmalar veya araştırmalar sonucunda bir buluş gerçekleştirildiğinde, buluş sahibi tarafından yazılı olarak ve gecikmeksizin yükseköğretim kurumlarına bildirilir. Yükseköğretim kurumu, buluş üzerinde hak sahipliği talebinde bulunması durumunda, yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak, patent başvurusu yapmakla yükümlüdür. Yükseköğretim kurumunun bu başvuruyu yapmaması halinde, buluşun serbest buluş niteliği kazanacağı öngörülmüştür. Ayrıca buluştan elde edilen gelirin yükseköğretim kurumu ve buluş sahibi arasındaki paylaşımının, buluş sahibine gelirin en az üçte biri oranında verilecek şekilde yönetmeliğe uygun olarak belirleneceği öngörülmüştür. Çalışmamızda, üniversite öğretim elemanları- nın buluşlarına ilişkin mevcut hukuki durum, Kanun Tasarısı ile bu konuda öngörülen düzenleme ve Türk hukukuna ışık tutması amacıyla, üniversite buluşlarına ilişkin olarak Alman İşçi Buluşları Kanunu’nun 42. paragrafında yapılan değişiklik incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Patent, üniversite öğretim elemanı buluşları, bilimsel özgürlük, bilimsel yayın, işçi buluşları.
Keywords : Patent, üniversite öğretim elemanı buluşları, bilimsel özgürlük, bilimsel yayın, işçi buluşları