Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin tane verimi ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Authors : Zeki MUT, Özge Doğanay ERBAŞ KÖSE, Hasan AKAY

Pages : 85-95

Doi:10.7161/omuanajas.288862

View : 18 | Download : 6

Publication Date : 2017-02-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde kullanım amacına göre, buğdayın tane verimi yanında bazı kalite özelliklerinin de belirlenmesi gerekmektedir.  Bu çalışma, Yozgat ekolojik koşullarında 14 farklı ekmeklik buğday çeşidinin verim ve kalite yönünden durumlarını belirlemek amacıyla 2010-2014 yılları arasında yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada çeşitlerin bitki boyu, tane verimi, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, kül oranı, yağ oranı,  protein içeriği, nişasta içeriği, yaş gluten içeriği, Zeleny sedimentasyon değeri, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF) ve nötr deterjanda çözünmeyen lif (NDF) değerleri incelenmiştir. Üç yılın ortalamasına göre çeşitlerin bitki boyları 60.2–80.3 cm, tane verimleri 290.5 – 372.2 kg da -1 , bin tane ağırlıkları 29.2–38.4 g, hektolitre ağırlıkları 77.7–79.7 kg arasında değişim göstermiştir. Kül oranları % 1.62 – 1.82, yağ oranları % 1.40 – 1.91, protein oranları % 12.0–13.8, nişasta içeriği % 61.6 – 65.0,  yaş gluten içeriği % 23.9 – 28.0, sedimentasyon değerleri 21.5–33.1 ml, ADF ve NDF değerleri ise sırasıyla % 3.5 – 4.4 ile % 14.9 – 16.0 arasında değişmiştir. En yüksek tane verimi Tosunbey (372.2 kg    da -1 ), Flamura 85 (367.1 kg da -1 ), Syrena Odes'ka (357.0 kg da -1 ) çeşitlerinden elde edilmiştir. Bununla birlikte,  Biplot analiz grafiğine göre de Tosunbey ve Syrena Odes’ka çeşitleri hektolitre ağırlığı, bin tane ağırlığı, nişasta ve yağ oranı ile bitki boyu bakımından öne çıkmışlardır.
Keywords : Buğday, Tane verimi, Kalite, Çeşit