Some vegetation characteristics of rangelands subjected to different grazing pressures with single- or multi-species of animals for a long time (A case of Zonguldak province, Turkey)

Authors : Ferat UZUN, Nuh OCAK

Pages : 360-370

Doi:10.7161/omuanajas.492494

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2019-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Zonguldak ilinde uzun süre bir (BTO; sığır) veya birden fazla (karışık) hayvan türü (KTO; sığır, koyun ve keçi) ile farklı seviyelerde otlatma baskısına maruz kalan meraların değerlendirilmesi için 2015 ve 2016 yıllarında iki çalışma yapılmıştır. Otlatma baskısı muameleleri şu şekilde oluşturulmuştur: büyük baş hayvan birimi (BBHB) ha -1 <0.30 (çok düşük, ÇD), 0.31-0.60 (düşük, D), 0.61-0.90 (yüksek, Y) ve 0.91< (çok yüksek, ÇY). Çalı ve otsu türler de dâhil azalıcı, çoğalıcı ve istilacı bitki türleri ve mera durum skorları üzerine otlatma baskısı ve hayvan türü arasındaki etkileşimin etkisi önemli bulunmuştur. Çalı ve otsu türler de dâhil azalıcı, çoğalıcı ve istilacı bitki türleri ve mera durum skorları üzerine otlatma baskısı ve hayvan türü arasındaki etkileşimin etkisi önemli bulunmuştur. Azalıcı türlerin oranı bakımından, D otlatma basınçlı KTO sistemine ve ÇY otlatma basınçlı BTO sistemine ait meralar, diğer otlatma basınçlı sistemlere ait meralardan daha yüksek bir değere sahip olmuştur. BTO sistemine ait meralardaki çalı türlerinin yüzdesi, ÇD otlatma basıncında, ÇY otlatma basıncı ile karşılaştırıldığında daha yüksek bulunmuştur. ÇY otlatma basınçlı KTO sistemine ait meralardaki çalı türlerinin oranı, diğer otlatma basınçlı KTO sistemine ve ÇY otlatma basınçlı BTO sistemine ait meralardakinden daha yüksek bulunmuştur. BTO sistemine ait meralardaki azalıcı ve istilacı türlerin frekansı, KTO sistemindekilerden daha yüksek, çoğalıcı türlerin frekansı ise daha düşük olmuştur. BTO ve KTO sistemlerine ait meralarının mera durum sınıfı sırasıyla “zayıf” ve “orta” olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlar, artan otlatma baskısının hayvanların seçici otlamasını önlediğini ve karışık hayvan türleri ile otlatma sisteminin yabancı otların kontrolü açısından daha etkili olabileceğini göstermiştir.
Keywords : Aşırı otlatma, Mera durumu, Mera hayvancılığı, Otlatmaya tepki, Hayvan yoğunluğu