Farklı Sulama Suyu Tuzluluk Seviyelerinin Çeltikte Çimlenme ve Erken Fide Gelişimi Üzerine Etkisi

Authors : Hamide DUMAN, Elif ÖZTÜRK, Hasan AKAY

Pages : 407-420

Doi:10.7161/omuanajas.1296440

View : 34 | Download : 36

Publication Date : 2023-07-04

Article Type : Research Paper

Abstract :Çeltik insert ignore into journalissuearticles values(Oryza sativa L.);, dünya nüfusunun yarısından fazlasının temel besin kaynağını ve günlük kalori ihtiyacının neredeyse yarısını sağlayan hayati bir tahıl grubudur. Bununla birlikte, çeltik, çimlenme ve erken fide gelişimi sırasında tuz stresine karşı hassastır. Bu çalışma, farklı NaCl ve CaCl2+ konsantrasyonlarının çeltik çimlenmesi ve erken fide gelişimi üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen Efe çeşidi kullanılmıştır. Çalışmada ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen Efe çeşidi kullanılmıştır. Tohumlar, fide ve erken büyüme dönemlerinde 7 farklı NaCl ve CaCl+2 konsantrasyon seviyesinde hazırlanan solüsyonlar kullanılarak çimlendirildi ve sulandı: 0.38 dS m-1 insert ignore into journalissuearticles values(T0);, 1.5 dS m-1 insert ignore into journalissuearticles values(T1);, 3 dS m-1 insert ignore into journalissuearticles values(T2);, 5 dS m-1 insert ignore into journalissuearticles values(T3);, 7 dS m-1 insert ignore into journalissuearticles values(T4);, 9 dS m-1 insert ignore into journalissuearticles values(T5); ve 11 dS m-1 insert ignore into journalissuearticles values(T6);. Çimlenme oranı tohum ekiminden 5 gün sonra, fide büyüme parametreleri ile yaprak ve kök mineral içerikleri ise ekimden 15 gün sonra incelenmiştir. Tuz toleransı ve canlılık indeksi değerleri hesaplanmıştır. Çalışma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. İncelenen özellikler arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar gözlenmiştir. Tuz konsantrasyonu arttıkça çimlenme oranı ve erken fide büyüme özellikleri azalmıştır. Kök mineral içeriğine bakıldığında, tuzluluk arttıkça Na+, K+ ve Ca+2 mineral içerikleri artarken, K+/Na+ ve Ca2+/Na+ oranları azalmıştır. Benzer şekilde fide mineral içeriği bakımından tuzluluk arttıkça Na+, K+ ve Ca+2 artarken, K+/Na+ ve Ca2+/Na oranları azalmıştır. Bu bulgular, çeltik bitkilerinin çimlenme ve erken fide büyüme aşamalarında tuz stresine duyarlı olduğunu göstermektedir. Yapılan analizler, ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen Efe çeltik çeşidi için %80 çimlenme için maksimum tuz konsantrasyonunun 7 dS m-1 insert ignore into journalissuearticles values(T3); olduğunu göstermiştir.
Keywords : Çeltik, Tuz Stresi, Mineral İçeriği, Fide Gelişimi, Büyüme