04-06 Yaş Grubu Kur’an Kurslarında Değer Öğretiminde Hikâye Kullanımına İlişkin Nitel Bir Araştırma

Authors : Mehmet KORKMAZ, Hacer ÇAYAN YOBAŞ

Pages : 657-682

Doi:10.51450/ilmiyat.1180356

View : 10 | Download : 12

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye\`de yaygın din eğitimi faaliyetleri resmi olarak Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı\`nın yaygın din eğitimi hizmeti verdiği kurumlarından biri de Kuran Kurslarıdır. Bu çalışmada 4-6 yaş Kur\`an Kurslarında görev yapan öğreticilerin değer eğitiminde hikâyelerden yararlanma durumları incelenmiştir. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, söz konusu öğreticilerin değer öğretiminde hikâyelerden nasıl yararlandıklarını ortaya koymak ve bu konuda öneriler geliştirmektir. Bu bağlamda onların eğitimde hikâye kullanımının önemi hakkında ne düşündükleri, öyküleri seçerken nelere dikkat ettikleri, bunları hangi kaynaklardan aldıkları, öyküleri kullanırken hangi yöntem, teknik ve araçlardan yararlandıkları, ne tür sorunlarla karşılaştıkları gibi sorulara yanıt aranmıştır. Son yıllarda 4-6 yaş Kur’an kursları ile ilgili bazı araştırmalar yapılmışsa da bunlar yeterli değildir. Bahsi geçen kurslarla ilgili olarak, daha spesifik konularda, derinlemesine araştırmalara da ihtiyaç vardır. Konunun muhatabı ve uygulayıcısı olan öğreticilerden veri toplamayı amaçlayan bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. 2021 yılında gerçekleştirilen araştırma kapsamında 14 öğretici ile mülakat gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Sonra bunlar araştırmanın ana ve alt problemleri çerçevesinde belirli temalar ve kategoriler altında düzenlenerek alandaki benzer araştırmaların verilerinden de yararlanılarak çalışmanın temel ve alt problemleri esas alınarak raporlaştırılmıştır. Araştırmanın sonuçlarından bazıları şunlardır: öğreticiler değerler eğitiminde hikâye kullanımının önemi konusunda belirli bir farkındalığa sahiptir. Onlardan bir kısmı hikâye seçiminde göz önünde bulundurulması gereken ilkeleri bilmektedir ve “öğrenciyle görelik” gibi ilkelere uyduklarını ifade etmiştir. Bununla birlikte, sözü edilen konuda olumlu görüş belirtmeyen öğreticiler de olmuştur. Araştırmaya katılan öğreticiler derslerinde kullandıkları hikâyeleri genellikle Diyanet İşleri Başkanlığının insert ignore into journalissuearticles values(DİB); yayınlarından ve öğretici kitaplarından temin ettiklerini belirtmiştir. Bazı öğreticiler de Diyanet İşleri Başkanlığı yayınlarını yetersiz buldukları için başka kaynaklara yöneldiklerini söylemiştir. Bu bağlamda onlar çeşitli kişiler, kurumlar ve sosyal medya gibi diğer kaynaklardan da hikâyeler bulduklarını ifade etmiştir. Elbette bulunan bu hikâyelerin çocukların seviyesine uygun olması, olumsuz örtük mesajlar içermemesi, programın amaçları ve felsefesi ile ne oranda örtüştürülebildiği de araştırılmaya muhtaçtır. Araştırmaya katılan öğreticiler hikâyelerin kullanılacağı derslere hazırlanarak geldiklerini belirtmişler, ne var ki bu hazırlığın daha çok ders kitabına göz atma, geçen yılın slaytlarına bakma, resim bulma vb. şeklinde olduğu anlaşılmıştır. Araştırmaya katılan öğreticilerin bir kısmı ise öğrencilerin dikkatini çekmek ve onları hikâye dinlemeye hazırlamak için sorulara, tekerlemelere, bilmecelere ve şarkılara yer verdiklerini belirtmişlerdir. Öte yandan söz konusu hikâyeleri alışıla gelen geleneksel takrir yöntemine göre anlatan öğreticiler olduğu gibi, bu hikayeleri kuklalarla, resimlerle, müzikle canlandıran, öğrencilerine drama yaptıran öğreticilerin olduğu da anlaşılmıştır. Araştırmaya katılan öğreticilerden bazıları okul öncesi eğitim süreçleri ve özelikle de eğitsel oyunlarla eğitim, drama ve hikâye vb. malzemelerden yararlanma gibi konularda önemli eksikliklerinin olduğunu ifade etmişler, kendilerine bu konularda seminer verilmesin talep etmişlerdir. Bu çerçevede onlar kendilerine verilecek seminerlerin alanında uzman kişiler tarafından verilmesini ve bu seminerlerde uygulama becerisine ve yeteneklerini geliştirmeye öncelik verilmesini istemektedirler. Tüm bu sonuçlardan da anlaşılacağı üzere araştırmaya katılan bazı öğreticiler, bazı alanlarda yetersiz olduklarının farkındadırlar, değer eğitiminde hikâyelerden yararlanma da bunlardan biridir. Onlar bu eksikliklerini gidermek için daha fazla hizmet içi eğitime ihtiyaç duymaktadırlar.
Keywords : Din Eğitimi, Yaygın Din Eğitimi, 4 6 yaş Kuran Kursu, Değer Eğitimi, Hikâye ile Öğretim