GİZEMLİLEŞTİRME VE İKTİDARIN AYRILMAZLIĞI: GOFFMAN’IN SOSYAL TEORİSİ VE İKTİDAR PROBLEMİ

Authors : Mustafa Solmaz

Pages : 17-34

Doi:10.48131/jscs.1496812

View : 45 | Download : 79

Publication Date : 2024-12-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Gizemlileştirme tekniğinin eşitsizliklerin ve iktidarın kaynağında yer aldığını Goffman’ın teorisinden hareketle ortaya koymak, çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bunun için öncelikle Goffman’ın teorisinin anahatlarına yer verilmiştir. Onun ön, arka ve dış bölge kavramsallaştırmaları incelenmiştir. Sonra ön bölge’nin temel bileşenleri olan set, vitrin, görünüş ve tutum kavramlarının neler olduğu, onlardan ne anlamamız gerektiği ifade edilmiştir. Daha sonra ise bireylerin sahne önündeki performanslarda müracaat ettikleri üretken tekniklere yer verilmiştir. Dramatik canlandırma, idealize etme, ifade denetiminin elde tutulması, yanlış sunum, gerçeklik ve düzmece, gizemlileştirme teknikleri genel hatlarıyla açıklanmış ve sonra gizemlileştirme’ye ağırlık verilmiştir. Gizemlileştirme’nin teorik temellerinin Cooley’e kadar götürülebileceği ve işlevinin, performansı sergileyenler ile seyirciler arasındaki mesafeyi açmak olduğu öne sürülmüştür. Böylelikle seyirciler üzerinde performansı sergileyenlere dair bir hayranlık ve üstünlük izlenimi oluşur. Gizemlileştirme ve iktidar ayrılamaz, gizem artarsa iktidar güçlenir, gizem azalırsa iktidar da ortadan kalkar. Çalışma, ikincil veri analizine dayandırılmıştır. Bir saha veya anket çalışması değildir. Derleme bir çalışmadır ve literatür taraması yöntemine müracaat edilerek hazırlanmıştır. Literatür taraması yöntemine bağlı olarak hazırlanan bu çalışmanın sonucunda, gizem ve iktidarın birbirleriyle yakından ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Özgürlük için iktidarın ve tahakkümün altındaki gizemin ifşa edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Keywords : Sosyal teori, Goffman, izlenim yönetimi, gizemlileştirme, iktidar