Toprak sıcaklığının tahmininde ısı taşınım denklemi ve pedotransfer fonksiyonun karşılaştırılması

Authors : Coşkun GÜLSER, İmanverdi EKBERLİ

Pages : 158-166

Doi:10.33409/tbbbd.668902

View : 22 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı toprak profili boyunca sıcaklık değerlerinin tahmininde kullanılan, ısı taşınım denkleminin çözümünden elde edilen cosinusoidal harmonik fonksiyon insert ignore into journalissuearticles values(Tcos); ile pedotransfer insert ignore into journalissuearticles values(Tped); fonksiyonu karşılaştırmaktır. Deneysel olarak kil bünyeli bir toprağın 0-70 cm profil derinliğinde günün farklı saatlerinde yapılan sıcaklık ölçüm değerleri yüzey ve yüzeye yakın toprak katmanlarında insert ignore into journalissuearticles values(<30 cm); daha çok salınım gösterirken, toprağın daha derin katmanlarda insert ignore into journalissuearticles values(>30 cm); bu salınımın daha az olduğu belirlenmiştir. Yüzey toprak katmanında insert ignore into journalissuearticles values(10 cm); Tcos eşitliği ile hesaplanan değerler ölçülen toprak sıcaklık değerleri ile daha iyi uyum gösterirken, toprağın alt katmanlarında ölçülen sıcaklık değerleri Tped fonksiyonu ile hesaplanan değerler ile daha iyi uyum göstermiştir. Toprak profili boyunca ölçülen sıcaklık değerleri ile Tped fonksiyonuyla hesaplanan değerler daha yüksek R2 insert ignore into journalissuearticles values(0,766**); ve daha düşük HKOK insert ignore into journalissuearticles values(0,99); verirken, Tcos ile hesaplanan değerler daha düşük R2 insert ignore into journalissuearticles values(0,672**); ve daha yüksek HKOK insert ignore into journalissuearticles values(1.20); vermiştir. Amplütüt, ısı yayınımı, gecikme zamanı ve sönme derinliği gibi bazı parametrelere sahip Tcos eşitliği ile karşılaştırıldığında, pedotransfer fonksiyonunun avantajı sadece yüzey toprak sıcaklığını kullanarak verilen sınır koşulları içerisinde toprağın herhangi bir derinliğinde toprak sıcaklığının tahmin edilebilmesidir. Toprak sıcaklığının tahmininde kullanılabilecek pedotransfer fonksiyonların farklı toprak ve atmosfer sınır koşulları için geliştirilmesi, bu fonksiyonların kullanımlarındaki güvenirlik ve hassasiyetlerini de artıracaktır.
Keywords : Toprak sıcaklığı, ısı akış denklemi, pedotransfer fonksiyon, toprak derinliği