Ulusal Dinamik Rüzgâr Erozyonu Modeli Ve İzleme Sistemi Bitki Örtüsü Parametresinin Belirlenmesi

Authors : Reşat AKGÖZ, Kenan İNCE, Günay ERPUL

Pages : 37-44

Doi:10.21657/topraksu.628988

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2020-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Sürdürülebilir Toprak Yönetimi insert ignore into journalissuearticles values(STY); ve Sürdürülebilir Arazi Yönetimi insert ignore into journalissuearticles values(SAY); kapsamında sorun-temelli  arazi kullanımı planlamalarının yapılarak sağlıklı bir şekilde yönetilebilmesi için rüzgâr erozyonuna maruz  kalan alanların konumları ve etkilenme düzeylerinin niceliksel olarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu  bağlamda Türkiye ölçeğinde rüzgâr erozyonu tahmin modelleme çalışmaları ‘Ulusal Dinamik Rüzgâr  Erozyonu Modeli ve İzleme Sistemi insert ignore into journalissuearticles values(UDREMİS);’ ile başlatılmıştır. UDREMİS modelinin getirdiği zamansal  ve konumsal tahmin esnekliği ile elde edilen bilgiler SAY, STY ve Arazi Tahribatının Dengelenmesi insert ignore into journalissuearticles values(ATD);  çalışmalarında doğal kaynak planlamalarında altlık olarak kullanıma hazır hale getirilmiştir. Rüzgâr  erozyonunun tahmin edilebilmesi ve izlenmesi amacıyla, dinamik ve güncellenebilir veri tabanlarının  kullanılabileceği Yenilenmiş Rüzgâr Erozyonu Eşitliği insert ignore into journalissuearticles values(YREE); modeli seçilerek UDREMİS sistemi geliştirilmiştir.  İklim, toprak, bitki örtüsü, pürüzlülük ana parametrelerinden oluşan YREE modelinin bitki örtüsü  parametresi hakkındaki bilgilere bu yayında yer verilmiştir. Bitki örtüsüne bağlı toprak kayıpları oranının  belirlendiği bu çalışmada, 1440 adet Landsat 8 uydu görüntüsü işlenerek NDVI analizleri yardımıyla bitki  örtüsü kapalılıkları ve bunlardan yola çıkılarak YREE modeli vejetasyon oranı ve toprak kayıpları oranı  belirlenmiştir. Çalışma ile Temmuz ayından sonra ülkemizde hasat sonrası kapalılığın giderek düştüğü  ve rüzgâr erozyonuna duyarlı hale geldiği gözlenmiştir. Küresel iklim değişikliği ile yıllık yağış ve sıcaklık  seyri değişmektedir. Buna bağlı olarak geç kalan sonbahar yağışları araziyi rüzgâr erozyonuna açık hale  getirmektedir. UDREMİS sistemi sürekli olarak dönemsel uydu görüntüleri ile desteklemekte ve buna  bağlı olarak arazi kullanım değişimlerinin zamansal ve konumsal olarak rüzgâr erozyonu üzerindeki  etkileri analiz edilebilmektedir.
Keywords : Arazi Bozulumu, Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi, Rüzgar Erozyonu, Yenilenmiş Rüzgar Erozyonu Eşitliği YREE,