Content Analysis of Dissertations on Socio-Scientific Environmental Issues in Turkey

Authors : Burcin ACAR SESEN, Ayfer MUTLU

Pages : 23-44

Doi:10.37995/jotcsc.1052138

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2022-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Sunulan çalışmada Türkiye`de öğretmen yetiştirme düzeyinde yayımlanan ve sosyobilimsel çevre konularını içeren tezler betimsel içerik analizi ile incelenmiştir. Anahtar kelime olarak “sosyobilimsel” kelimesi kullanılmış ve Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi veri tabanında 2021 yılı Kasım ayına kadar yayımlanmış 118 teze ulaşılmıştır. Bu tezlerden 66’sı öğretmen yetiştirme düzeyinde olmadığı, 29’u ise sosyobilimsel çevre konularını içermediği için analiz dışı bırakılmıştır. 23 tez; tezin basım yılı, düzeyi, katılımcıları, tezde kullanılan sosyobilimsel çevre konusu ve tezin yöntemi açısından analiz edilmiştir. Yöntemi deneysel araştırma olan tezler, tezde kullanılan öğrenme yaklaşımı ve tezdeki bağımlı değişkenler açısından da  incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre öğretmen yetiştirme düzeyinde ilgili anahtar kelime kullanılarak ulaşılan ve sosyobilimsel çevre konularını içeren tezlerin 2008-2021 yılları arasında yayımlandığı saptanmıştır. Bu tezler yoğun olarak 2014 ve 2019 yıllarında yayımlanmıştır. Yüksek lisans ve doktora tezlerinin birbirine yakın sayıda olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte en sık kullanılan sosyobilimsel çevre konusunun nükleer santraller/nükleer enerji olduğu saptanmıştır. Tezlerde tarama araştırmalarının deneysel araştırmalara göre daha fazla olduğu, deneysel araştırmalarda en çok kullanılan öğrenme yaklaşımının ise argümantasyon olduğu tespit edilmiştir. Tezlerde en çok tercih edilen katılımcılar fen bilimleri öğretmen adayları iken kimya öğretmen adaylarının katılımcı olarak yer aldığı bir tezin bulunmadığı dikkat çekmiştir. Kimya gibi sosyobilimsel konuları yoğun olarak içeren bir alanda kimya öğretmen adaylarının katılımcı olduğu hiçbir tezin bulunmaması en ilginç sonuçlardan biridir.
Keywords : Betimsel içerik analizi, çevre eğitimi, sosyobilimsel konular