AMİSOS’DA SIRADIŞI BİR YERALTI OYGU ODA MEZAR

Authors : Serdar ÜNAN

Pages : 247-772

View : 15 | Download : 1

Publication Date : 2016-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amisos ve çevresinde yer alan mezar tipleri içerisinde en önemlilerden birisi yeraltı oygu oda mezarlardır. Bu mezarlarda in-situ ele geçen buluntular, Amisos’un Hellenistik ve Roma Dönemi ölü gömme geleneklerinin aydınlatılması bakımından çok önemli veriler sunmaktadır. Bu mezarlardan kuşkusuz en önemlisi, 1995 yılında, Cedit Mahallesi, Ebusuud Caddesi’ndeki yol yapım çalışmaları sırasında ortaya çıkan bir yeraltı oygu oda mezarıdır. Bu oygu oda mezarda ele geçen buluntulardan, özellikle altın eserlere yönelik çeşitli yayınlar yapılmış olmakla birlikte, mezarın ilk tespit edildiği günkü görünümünü, mezar buluntularının in-situ yerlerini, bu bu buluntuların eksiksiz ele alınmasını ve ayrıntılı bilgilerini, olası tarihlendirilmelerini, oda mezar ve buluntularının Hellenistik Dönem sürecinde Amisos’da kabul gören ölü gömme gelenekleri bakımından irdelenmesini içeren bir yayın çalışması bugüne değin yapılmamıştır. Böylesine zengin bir buluntuya sahip ve mimari anlamda da Amisos’daki diğer yeraltı oygu oda mezarlarda rastlanmayan farklılıkların olduğu bir oda mezarın, yukarıda sıralanan kapsamda ele alınarak irdelenmesi, Amisos’un Erken Hellenistik Dönem ve sonrasındaki süreçte, ticarete dayalı ekonomik altyapısının sağlamlığını göstermesi bakımından çok önemli ipuçları içermektedir. Ayrıca, bu oda mezar ve buluntularının benzerlerinin, Kuzey Karadeniz’deki diğer Hellen koloni yerleşimlerinde de tespit edilmesi, belirtilen dönemde Karadeniz’deki tüm kıyı kentlerini kapsayan son derece girift bir ticari, siyasi ve sosyal ilişki bağıntısını göstermesi bakımından da önemlidir. Makale kapsamında, öncelikle mezarın ortaya çıkış süreci kısaca aktarılmıştır. Mezar buluntuları detaylıca sınıflandırılarak, oda mezarda in-situ yerleri 3D çizimler üzerinde gösterilmiş, mezar mimarisi 3D olarak görselleştirilmiş, buluntuların benzerleri üzerinden olası tarihlendirilmeleri yapılmış, buluntular için bir katalog çalışması gerçekleştirilerek, yapım teknikleri üzerinde kısaca durulmuştur. Son olarak, oda mezar ve buluntularının Amisos’da, Hellenistik Dönem sürecindeki ölü gömme geleneklerinde ne gibi uygulamaların geçerli olduğuna ilişkin irdelemesi üzerinde durulmuştur.
Keywords : Karadeniz, Hellenistik Dönem, Amisos, Oda Mezar, Ölü Gömme