HASANKEYF’TE ARKEOLOJİK KAZILARDA ELE GEÇEN BİR MÜHÜR VE DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ

Authors : Mevlüt ELİÜŞÜK

Pages : 83-93

Doi:10.22520/tubaked.2019.20.006

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2019-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hasankeyf günümüzde Batman il merkezine 37 km uzaklıkta tarihi bir yerleşim alanıdır. Kent, Raman dağlarının güney eteklerinde, Dicle nehrinin iki yakasına kurulmuştur. Hasankeyf’in ne zaman kurulduğu ile ilgili çok fazla veri günümüze ulaşmamıştır. Bazı kaynaklarda kentle ilgili olarak Yeni Asur Dönemi’nde II. Assurnasibal’in MÖ 884-859 yıllıklarında Yukarı Dicle Havzasından bahsedilirken, “Kipani” olarak geçtiği ileri sürülse de burada genel olarak bir bölgeden bahsedildiği için Kipani’nin Hasankeyf olup olmadığı muallaklığını korumaktadır. Uzunca bir süre kente ait veri bulunmazken MS IV. yüzyılda kentin bulunduğu bölge Roma-Pers ve Roma–Sasani arasında bir mücadele alanı olmuştur. II. Konstantinos 337-361 Sasanilere karşı mücadelede Hasankeyf’e Cepha bir kale inşa ettirerek kenti bölgenin merkezi konumuna getirir. Bölgede Roma- Sasani mücadelesi bilinirken arkeolojik verilerde bu doğrulanamamaktaydı. Kentte 2018 yılı kazı sezonunda İmam Abdullah Camii çevresinde gerçekleştirilen Hasankeyf’te ve aynı zamanda bölgede benzerine rastlanmayan dağ keçisi betimli bir Sasani mührü elegeçmiştir. Sasani mühürlerinde bugüne kadar yapılan çalışmalarda bir kronoloji oturtulamadığından, eser tipolojik özelliklerinden ziyade, tarihi kaynaklarda Hasankeyf’in Sasaniler tarafından ele geçirildiği dönemle ilişkilendirilmiş ve bu doğrultuda MS VII. yüzyılın başına tarihlenmiştir
Keywords : Hasankeyf, Sasani Mühürü, Roma Dönemi, Sasani Dönemi, mühürleme