KÜLTÜREL MİRAS ALANLARININ ALGILANMASINDA BİR YÖNTEM OLARAK DENEYİM ROTALARI: BAYINDIR ÖRNEĞİ

Authors : Ayşen HÖBEL, Hümeyra BİROL AKKURT

Pages : 101-122

Doi:10.22520/tubaked.2018.18.007

View : 12 | Download : 1

Publication Date : 2018-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kültürel mirasımızın önemli bileşenlerinden olan tarihi yerleşimlerin korunması, kültürel fiziksel, işlevsel, ekonomikve toplumsal yönleri ile çok girdili bir alandır. Üzerinde bulunduğumuz coğrafyanın çok katmanlı kültürel ortamı ve buortamın sunduğu zengin tarihi yapılı çevre, farklı dönemlerin farklı nitelikteki miras eserlerini bir arada sunmaktadır.Bu kapsamda Anadolu yerleşimlerinin hemen hepsi farklı uygarlıklar, farklı topluluklar tarafından biçimlendirilmişdokuları, anıt yapıları ve sivil mimarlık örneklerini içermektedir. Bu alanların sahip oldukları değerleri güçlendirerekkorunabilmesi için, konuyu biçimlendiren çoklu sorgulara yanıt verebilecek bütüncül bir yaklaşım ile ele alınmasıgereklidir. Söz konusu bütüncül yaklaşımın kurulmasında önemle ele alınması gereken unsurlardan biri kültürelalanların bilinirliğinin artmasını sağlayan kullanıcı odaklı yaklaşımların oluşturulmasıdır.Tarihi yerleşimleri konu alan koruma uygulamalarında sıklıkla karşılaşılan temel sorunlardan biri, alan kullanıcısının içindeyaşadığı alanı yeterince tanımaması, tarihi ve kültürel özelliklerini bilmemesi ve değerli görmemesidir. Oysa tarihi alanlarınsürdürülebilir bir anlayış ile korunabilmesi ancak kullanıcısının alanın kültürel varlığını sahiplenmesi ile mümkündür. Bunedenle, tarihi yerleşimleri konu alan bütüncül koruma yaklaşımlarında alana değer yükleyen kültür varlıklarının ortayaçıkarılması, görünür kılınması, alan kullanıcısı ve alanı deneyimleyen ziyaretçiler tarafından bilinir hale gelmesi, değerininfarkına varılması önem taşımaktadır. Tarihi doku ve alanların korunması sürecinde ‘yer’in niteliğinin, anlamının, sahipolduğu kültürel değerlerin bilinirliğinin arttırılmasının önemini esas alan bu çalışma, söz konusu tartışmaları Bayındır tarihiyerleşimi üzerinden gerçekleştirmektedir. Kültürel mirasının görünür kılınmasını, alan kullanıcısının yerleşimin niteliklerinive değerlerini daha iyi tanımasını, ziyaretçiler tarafından yerleşimin bilinirliğinin artırılmasını amaçlayan çalışma, Bayındıryerleşiminin sahip olduğu kültürel mirasın bütüncül algılanmasına olanak sunması için deneyim rotaları önermektedir.
Keywords : Bayındır, geleneksel konut dokusu, kültürel miras alanı, deneyim rotası, odak noktası