Buldan Denizli Kırsal Mimarlık Envanteri 2003

Authors : Nadide SEÇKİN, Ayten ERDEM, Dilek MAŞALI

Pages : 201-228

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2004-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye Bilimler Akademisi TÜBA tarafından yürü­tülen Türkiye Kültür Envanteri Pilot Projesi kapsa­mındaki `Buldan Denizli Kırsal Mimarlık Envante­ri `nin ikinci dönem alan çalışması 1-15 Eylül 2003 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. 15 gün süren alan çalışmasında, kent yerleşmesinin çevresinde bulunan bağlar bölgesindeki envanter çalışmaları tamamlanmış, ayrıca Karaköy ile Çamköy yerleş­meleri belgelenmiştir.Buldan kırsal mimarlık envanteri, 2001-2002 yılları arasında gerçekleştirilen Birecik-Suruç Şanlıurfa kırsal mimarlık envanteri çalışmasının Batı Anado­lu`daki bir alanda da örneklenerek yaygınlaştırılması amacıyla yapılmıştır. Envanter çalışmasında öz­gün yapıların ve yerleşme biçimlerinin özellikleri ve günümüzdeki durumları, kırsal mimarlık için geliştirilmiş olan `yerleşme’ ve `yapı’ envanteri formla­rı kullanılarak saptanmıştır.Çalışma bölgesi içindeki yerleşmeler farklı mimarı özelliklere sahiptir. Akarsu vadilerinde, ovalarda, yamaçlarda ve tepelerde konumlanmış olan bağ evlen arazı özelliklerine bağlı olarak kısmen farklı­laşmakla birlikte genelde benzer mimarı özellikler taşımaktadır. Çalışılan köy yerleşmelerindeki evler ise hem birbirlerinden hem de bağ evlerinden fark­lı mimarı niteliklere sahiptir. Bağ evleri kapalı ve ya­rı açık mekânlardan oluşan iki katlı, taş duvarlı ve ahşap taşıyıcılı yapılar ikan. köy evlerinin birbirine eklemlenen birimlerden oluşan tek katlı düz damlı kerpiç yapılar ya da iki katlı, kırma çatılı taş yapılar oldukları görülmektedir.Bu çalışma sırasında, geleneksel mimarinin sürekli­liğini ne ölçüde koruduğu ve tahrip nedenleri de gözlemlenmeye çalışılmıştır. Tahribatın en önemli nedeni, kent için yapılan imar planlarının bağ bölge­lerindeki geleneksel dokuyu ve yaşamı göz ardı ederek bu bölgelerde ifraza ve büyük kütleli yüksek yapılara izin vermesidir. Sosyal yaşam biçiminin de­ğişmesi ve bölgenin deprem kuşağında bulunması da geleneksel yapıları tahrip eden diğer nedenler­dir. Bazı bağlarda ve Özellikle Çamköy`de gelenek­sel yapıların depremden dolayı kısmen oturulamaz duruma geldiği görülmüştür.Buldan kırsal mimarlık envanterinin 2002 ve 2003 yıllarında gerçekleştirilen ve toplam 25 gün süren alan çalışmasında kent yerleşmesinin çevresini sa­ran W adet bağ yerleşmesi ile 2 köy yerleşmesi belgelenmiştir. Pilot proje kapsamındaki bu kırsa! mimarlık envanter çalışmasının 2004 yılında ta­mamlanması amaçlanmaktadır.
Keywords : Buldan, kırsal mimarlık, kerpiç yapı, taş yapı, hımış yapı, bağ evi, ayazlık yarı açık mekân