ZONGULDAK KÖMÜR HAVZASI`NDA DEMİRYOLLARI VE KOZLU İSTASYONU

Authors : Elif AKBULUT, Gülsün TANYELİ

Pages : 85-104

Doi:10.22520/tubaked.1135602

View : 33 | Download : 46

Publication Date : 2023-07-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Endüstri Devrimi’nde buharlı makinelerin donanmada, sanayide ve demiryollarında kullanılması, buhar gücüne ve onun en önemli yakıt kaynağı olan maden kömürüne olan ihtiyacı artırmıştır. Osmanlı döneminde özellikle savaş sırasında kömür tedarikinde yaşanılan dışa bağımlılıktan kaynaklı sorunlar, ülkede kömür arama çalışmalarını başlatmıştır. Maden kömürü 19. yüzyılın ilk yarısında Zonguldak bölgesinde keşfedilmiş, aynı yüzyılın ikinci yarısında ise maden kömürünün üretim, nakliyat ve işletme faaliyetlerine başlanmıştır. Kömürün demiryolu üzerinden taşınması, 20. yüzyılın ilk yarısında da gelişerek devam etmiştir. Zonguldak Maden Kömürü Havzası’nda Osmanlı döneminde demiryolları birbirinden bağımsız olarak parçacıl şekilde inşa edilmiş, Erken Cumhuriyet döneminde ise bütüncül bir planlama gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemi demiryolu inşa faaliyetleri ve bu alandaki teknik ilerleyiş Havza üzerinden aktarılmıştır. Ayrıca Havza’da ilk demiryolu faaliyetlerinin gerçekleştirildiği Kozlu bölgesinde her iki döneme ait demiryolu yapılanması, demiryolu hattı ve çevresindeki yapılar üzerinden incelenmiş olup parçacıl ve bütüncül planlama arasındaki fark ortaya koyularak demiryolu mirasını oluşturan bileşenler aktarılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Zonguldak Kömür Havzası, demiryolu, kömür hattı, demiryolu taşımacılığı, kömür taşımacılığı, Kozlu istasyonu