Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kullanılarak Pınarbaşı ilçesi (Kayseri) arazilerinin tarımsal uygunluk derecelerinin belirlenmesi

Authors : Mine ŞAHİN, Emin TOROĞLU

Pages : 119-130

Doi:10.17211/tcd.798755

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma sahası olarak Yukarı Kızılırmak bölümünde yer alan Pınarbaşı ilçesi idari sınırları seçilmiştir. Geniş arazi varlığı ve bol su kaynağına sahip ilçede nüfusun büyük çoğunluğunun tarımla uğraşıyor olmasına karşın kırsal fakirliğin yaşanması, halkın tarımsal verimden ve geçimden memnun olmaması toprakların potansiyeline uygun kullanılıp kullanılmadığı sorusunu akla getirmiştir. Bu nedenle Pınarbaşı ilçe topraklarının tarımsal uygunluk derecelerinin belirlenmesinin hedeflendiği bu çalışmada Çok Kriterli Karar Verme insert ignore into journalissuearticles values(ÇKKV); tekniklerinden Analitik Hiyerarşi Prosesi insert ignore into journalissuearticles values(AHP); ile Coğrafi Bilgi Sistemleri insert ignore into journalissuearticles values(CBS); birlikte kullanılmıştır. Tarımsal uygunluk derecelerinin belirlenebilmesi için literatürel bilgiler ve sahanın coğrafi koşulları dikkate alınarak ana kriterler ile bunlara ait alt kriter aralıkları belirlenmiştir. Her bir ana kriter ikili karşılaştırmalarla kıyaslanmış, öncelik değerleri ve tutarlılık oranları elde edilmiştir. Ulaşılan ağırlık değerleri ve alt kriter puanları kullanılarak katmanlar arası çakıştırma yapılmıştır. Elde edilen tarımsal uygunluk haritası Gıda ve Tarım Örgütü insert ignore into journalissuearticles values(FAO); kriterlerine göre tekrar sınıflandırılarak sonuç haritası üretilmiştir. Buna göre ilçe arazisinin %2,15’i tarımsal açıdan “son derece uygun”; %35,26’sı “orta derecede uygun”; %16,74’ü “marjinal olarak uygun” iken; %45,85’i ise tarımsal faaliyete “uygun değildir”. Tarımsal uygunluk haritası ile mevcut arazi kullanımı karşılaştırıldığında, saha için tarımsal anlamda yanlış arazi kullanımının olmadığı, tarımsal faaliyetlerin “son derece” ve “orta derece” tarıma uygun sahalar üzerinde yapıldığı sonucuna varılmıştır. Var olan problem durumunun sebebi ise sahanın olumsuz iklim ve toprak koşulları ile kullanıcı kaynaklı hatalardır. Bu durumu aşmak için toprak bünyesi dâhilinde yorulmadan kullanılmalı, uygun sulama yöntemleri tercih edilmeli ve ekonomik değeri yüksek alternatif tarım ürünleri seçilmelidir.
Keywords : Pınarbaşı, arazi kullanımı, AHP, tarım, planlama