Antalya Bölümünde sıcaklık ve yağış indislerinin değişim analizleri

Authors : Barış DURMUŞ, İhsan BULUT, Barbaros GÖNENÇGİL

Pages : 91-108

Doi:10.17211/tcd.1009270

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İklim değişiminden en çok etkilenen alanlardan biri olan Akdeniz havzasında, özellikle yaz dönemlerinde küresel ortalamanın üzerinde sıcaklık artışları yaşanmaktadır. Artan sıcaklıklar ile birlikte ekstrem hava olaylarının şiddetinde ve sıklığında artışlar meydana gelmektedir. Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesi-Antalya Bölümü için temin edilen istasyon günlük verilerinde, 1980-2019 yılları arasındaki sıcaklık ve yağış ekstremlerinde meydana gelen değişimler incelenmiştir. RH test ile homojenlikteki kırılma tarihleri tespit edilen sıcaklık ve yağış verilerine, WMO ve CLIVAR’ın belirlediği iklim indislerinden 17 sıcaklık ve 6 yağış indisi uygulanmıştır. Ekstrem değerlerdeki eğilimler, parametrik olmayan Kendall temelli Sen Eğilim testi ile belirlenmiş ve analizler, R tabanlı ClimPACT yazılımı ile incelenmiştir. Yıllık bazda incelenen iklim indislerindeki değişim gün, derece, yüzde, mm, mm/gün ve olay cinsinden değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; bölge iklimindeki kırılma tarihleri 1990 ve 2010’ların ilk yıllarında meydana gelmiş; maksimum sıcaklık ortalama değerleri genel olarak 2.4 °C artarken, minimum sıcaklık ortalaması özellikle Alanya ve Fethiye gibi kıyı kesimlerde 4°C artmıştır. Bölgedeki donlu ve buzlu günler azalma eğilimindeyken, tarımsal açıdan önemli olan gelişme sezonu uzunluğu artış eğilimi göstermiştir. Yağış ekstremleri açısından Teke yarımadasının, Akdeniz’e bakan kıyı insert ignore into journalissuearticles values(özellikle Demre); ve yüksek kesimlerinde insert ignore into journalissuearticles values(Elmalı); anlamlı artış eğilimleri belirlenirken, toplam yağışa en fazla katkıyı uç yağış değerlerinin sağladığı tespit edilmiştir. Bölgedeki yerleşme, tarımsal alanlar ve su kaynakları üzerinde oldukça etkili olan bu değişimler, gerekli adaptasyon ve altyapı çalışmalarının yapılmasını zorunlu kılmıştır.
Keywords : İklim Değişikliği, İklim İndisleri, Ekstrem Hava Olayları, Akdeniz Bölgesi