Kıyı ekosistemlerinde ekolojik riskin zamansal değişiminin izlenmesi: Edremit Lagünü (Balıkesir) örneği

Authors : Dilek AYKIR, Şakir FURAL, Serkan KÜKRER, Yunus Emre MUTLU

Pages : 103-114

Doi:10.17211/tcd.1196255

View : 14 | Download : 4

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kıyı oku gibi bir kum bariyeri ile denizden ayrılmış sığ su kütlesi olan lagünler, son derece zengin ve hassas ekosistemlerdir. Ancak, son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar lagün ekosistemlerinin antropojenik etkiler nedeniyle ekolojik risk sorunları yaşadığını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı; Edremit ilçesi insert ignore into journalissuearticles values(Balıkesir, Türkiye); sınırlarında yer alan Edremit Lagünü’nde potansiyel toksik element insert ignore into journalissuearticles values(PTE); kaynaklı ekolojik risk seviyesinin zamansal değişimini analiz etmektir. Çalışma kapsamında; lagünden 1 adet 28 cm uzunluğunda karot alınmıştır. Sediment örnekleri kullanılarak klorofil bozunma ürünleri, toplam organik karbon ve PTE konsantrasyonları analiz edilmiştir. Zenginleşme faktörü ve jeoakümülasyon indeksi ile PTE’lerin doğal-antropojenik kaynakları tespit edilmiştir. Modifiye ekolojik risk indeksi ve modifiye potansiyel ekolojik risk indeksiyle ekolojik risk seviyesi belirlenmiştir. Toksik risk seviyesi toksik risk indeksi ile analiz edilmiştir. PTE’lerin muhtemel kaynakları çok değişkenli istatistiksel analizlerle belirlenmiş, Arc – Map 10.5 yazılımıyla haritalama işlemleri yapılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen bulgulara göre; Mo ve Mn dışında hiçbir PTE zenginleşmemiştir. Cd hariç hiçbir PTE ekolojik risk yaratmamaktadır. Lagünde düşük seviyede ekolojik ve toksik risk bulunmaktadır. Hg, As ve Mn gelecekte ekolojik ve toksik riski arttırabilecek PTE’ler olarak tanımlanmıştır. Bu nedenle; Hg, As, Mn’nin lagün ekosistemine deşarjının sınırlandırılması için gerekli önlemlerin alınması önerilmektedir.
Keywords : Kıyı ekosistemi, Ekolojik risk, Toksik risk, Potansiyel toksik element kirliliği