‘Ak Kubek (Ak Köpük)’ Kahramanlık Efsanesi [‘Ak Kubek (White Foam)’ Legend of Heroism]

Authors : F. URMANÇEYEV insert ignore into journalissuearticles values(Çeviren: Burçak OKKALI);

Pages : 185-201

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2016-05-15

Article Type : Other Papers

Abstract :Türk dilli halkların en eski kahramanlık-epik eserlerinden birisi de ‘Ak Köpük’ efsanesidir. Bu efsane, Altay kahramanlık destanı grubuna girmektedir. Abakanlardan derlenmiş ve yayımlanmıştır. Üslup açısından yer adları ile ilgili efsaneye çok yakındır. Onun biraz modernleştirilmiş ve epey kısaltılmış varyantıdır. Nogaylar tarafından da bilinen eserin iki Tatar varyantı daha vardır. Bu varyantlar, Sibirya Tatarları’nın farklı etnik gruplarından olan Barabin ve Tobol bölgelerinden derlenmiştir. Dil açısından farklılık göstermekle birlikte içerik olarak birbirine çok yakındır. Efsanede Tatar versiyonunun bilinen, tipik özelliklerine değinilmeden eserin şiir sanatı ve içeriği üzerinde durulmuş, farklı motiflerinin ve epizotlarının özellikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Kahramanın mucizevi doğum motifinden başlayarak süren klasik mevzu korunmuştur. Eserde farklı tarihî dönemler, halkın yaşamıyla ilgili farklı özellikler analiz edilmiştir. Efsanenin temelinde, en eski mitler ve inançlar da bulunmaktadır. Burada sadece masalsı-mitolojik elementler silsilesi değil, diğer halkların kadim, epik eserleriyle farklı motiflerin benzerliği de gözler önüne serilmiştir. Kahramanın kendisi için hazırlanmış olan kabre gönüllü girmesi, onlardan biridir. One of the oldest heroic and epic literary works of the Turkic-speaking people is the ‘White Foam’ Epopee. The epopee is under the Altai heroic epopee group. It wascompiled from Abakans and published. In terms of literary genre, it is close to the epopee on names of places. It is its slightly modernized and quite shortened version. Known by the Nogais, the epopee has two Tatar versions as well. These versions were compiled from Barabin and Tobol regions of various ethnic groups of Siberian Tatars. Although they have differences in terms of language, they are very close to each other in terms of content. In the epopee, without mentioning its Tatar version’s known and typical features, the art of poetry and content were emphasized and the features of its different motives and episodes were tried to be explained. Classical topic starting from the hero’s miraculous birth motive and its continuation were preserved. In this work, different historical periods and different features of the life of people were analyzed. The foundation of the epopee is based on the oldest myths and beliefs. Not only the sequence of epic mythological elements, but also the similarities between people’s ancient, epic work and different motives were unrolled. The hero’s entering into the grave voluntarily is one of these similarities.
Keywords : Ak Kubek Ak Köpük, , efsane, destan, halk kahramanı, mit, motif, mucizevi, bahadır, Ak Kubek White Foam, , epopee, legend, folk hero, myth, motive, miraculousness, galahad