Tiyatro Eserlerinde Oyun Kisisi Olarak `Atatürk`

Authors : Ayse ULUSOY TUNÇEL

Pages : 105-149

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2013-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Birçok Türk büyüğü gibi, Mustafa Kemal Atatürk ve onun mücadelelerle geçen hayatı da tiyatro eserlerinde konu olarak işlenmiştir. Milli mücadele dönemini ve Cumhuriyet sürecini aktarmayı amaçlayan eserlerde, genellikle, Atatürk’ün bu süreci yönlendiren idarî ve manevî gücünden dolaylı olarak bahsedilir. Atatürk’ün doğrudan doğruya bir oyun kişisi olarak yer aldığı eserler ise daha çok onun, özel ve siyasî hayatını, dünya görüşünü anlatmayı amaç edinen çalışmalardır. Türk tiyatro tarihinde bu türden eserlerin sayısı oldukça azdır. Atatürk hayatta iken kaleme alınan eserlerde, Atatürk’ü sahnede temsil etmek konusunda bir çekingenliğin yaşandığı görülür. Cumhuriyet’in ilânından sonraki yıllara damgasını vuran eserler ise tek bir kalemden çıkmışçasına benzer özellikler gösteren ‘İnkılâp Temsilleri’dir. Seyirciyi düşündürmekten ziyade, resmî doğruları öğretmek için yazılan bu tek boyutlu eserler, Atatürk’ü bir destan kahramanı gibi idealize ederek yansıttıkları için işlevini gerçekleştiremeyen başarısız çalışmalaradır. Ancak 1960’lı yıllardan sonra, ‘Tarih’ anlayışının gelişmesi ve zaman bakı- mından yeterli mesafenin sağlanması ile birlikte, ‘Atatürk’ bir oyun kişisi olarak sahneye çıkmaya başlamış, Atatürk konulu eserlerdeki destanî üslûp yerini yavaş yavaş realist üslûba bırakmaya başlamıştır. Türk tiyatro eserlerinde, kişilere ve olaylara bakış açısında kendini göstermeye başlayan bu realist yaklaşım, henüz olgunlaşmamıştır, kendini tamamlamamıştır.
Keywords : Atatürk, Tarihî tiyatro, Milli M Anahtar Kelimeler ücadele, Kurtuluş Savaşı, Tiyatroda oyun kişisi